نوروز جشنی ملی به بزرگی هزاره ها

[Alireza_Kh]

...
تاریخ در نوروز, نوروز در تاریخ

نوروز, جان ما را می نوازد و شادی و سرور ویژه ای از نو شدن روز و ماه و سال به ما دست می دهد. اینک هزاره ها و سده های بسیاری است که مردم ایران, با هر زبان و از هر قومی, نو شدن سال و نو شدن طبیعت را با آیین های ویژه ی ملی و قومی جشن می گیرند و چهره ی این سرزمین را دگرگون می کنند. نوروز به گفته ی ابوریحان بیرونی, روز "نوزایی آفرینش" و به نوشته ی شمس الدین محمد دمشقی, روز "آفرینش نور" و روزی است که مردم را در این روزی نو از ماهی نو و سالی نو به آراسته و نوگردانیدن آن چه گذشت زمان کهنه کرده بر می انگیزاند.

نوروز و آیین های باشکوه آن, راهی چند هزار ساله و پر پیچ و خم را پیموده تا به ما رسیده است. "نوروز" کهنسال ترین آیین ملی در جهان است که جاودانه مانده و خود به تنهایی یکی از شوند (سبب) های ماندگاری فرهنگ ایرانیان شده است. آیین های برگزاری این جشن بزرگ در زمان کنونی با سه هزار سال پیش دگرگونی چشمگیری نداشته و همبستگی فرهنگی مردم ایران زمین را در پی داشته است. ایرانی در هر گوشه جهان که باشد آیین های نوروزی را یکسان برگزار می کند و بزرگ و گرامی می دارد. از همین روست که اندیشمندان, "نوروز" را نماد جاودان و پایداری شناسه (هویت) و ناسیونالیسم ایرانی خوانده اند و تاریخ نگاران همگی بر این باور استوارند.

زنده یاد مهرداد بهار, پژوهشگر نامدار, نوروز را یک جشن همگانی در فرهنگ ایران و میان رودان و آیین نوروزی را از پیش از هزاره ی سوم پیش از میلاد دانسته و نوشته است: "این آیین, یا همراه با کوچ مردم ایران به میان رودان, به آن سرزمین رفته یا هم زبان در سراسر گسترده وجود داشته است".

به نوروز که نزدیک می شویم, در ما چشمه ای از پرسش های گوناگون درباره ی نوروز می جوشد. اندیشه ی ما می خواهد تاریخ نوروز را بشکافد و می خواهد سر از چیستی آن در آورد, و می خواهد بداند که چرا ما نوروز را گرامی می داریم؟ چه رویدادهایی در این روز بزرگ روی داده است و تاریخ برای این روز چه در چنته دارد؟ آیا به راستی دوست داریم تاریخ این جشن و این روز بزرگ را بدانیم؟

بدانیم که این تاریخ نیست که نوروز را گزارش می کند, بلکه نوروز است که تاریخ را در دامان خویش پرورده است. در این نوشته نگاهی داریم به دیرینگی این جشن, هر چند این تاریخچه تنها اشاره ای است کوتاه به تاریخی بلند که باید درباره ی آن کتاب ها نوشت.

1. نوروز باستانی; از هزاران سال پیش تا کنون جشن ملی ایرانیان بوده است.
2. دیرینگی پیدایش نوروز; از روزگار شاه جمشید پیشدادی تا به امروز کشیده شده است. بیشتر گزارش ها ی استواره ای ایران, روزگار پیشدادی را زمان پیدایی نوروز و آیین های نوروزی, و جمشید, چهارمین پادشاه پیشدادی را نخستین برپا کننده ی نوروز و آیین های این جشن به شمار آورده اند.
روزگار جمشید شاه پیشدادی, در "یشت"ها زمان طلایی به شمار آمده است. در آن روزگار; خوردنی ها کاهش نمی یافت و چهارپایان و مردمان نمی مردند.

به گفته ی فردوسی:
به جمشید بر, وهر افشاندند
مر آن روز نو خواندند
سر سال نو هرمز و فروردین
بر آسوده از رنج, تن, دل زکین
بزرگان به راستی بیاراستند
می و جام و رامشگران خواستند
چنین روز فرخ آن روزگار
بمانده از آن خسروان یادگار

3. این جشن, یکی از دو جشن آریایی ها بوده است. چنان که وندیداد, فرگرد نخست, بند 2 و 3 آمده; آریایی ها در روزگار باستانی دو فصل گرما و سرما داشتند. فصل گرما, دربردارنده ی بهار و تابستان و فصل سرما, دربردارنده ی پاییز و زمستان می شده است. نیاکان ما در آغاز هر یک از این دو فصل, جشنی برپا می داشتند که هر دو آغاز سال نو به شمار می رفته است: نخست نوروز, جشن هنگام آغاز فصل گرما, هنگامی که سبزه می روییده و خورشید زمین و مردمان را گرم می کرده است. دیگری مهرگان, در آغاز فصل سرما که روزگار خورسید گرمایش کمتر شده, سرما فرا می رسیده است.

------------------------------
ادامه دارد ...

[mjdehghani]

نوروز تنها یادگار به جای مانده از ایران باستان بر همگان گرامی باد

[Alireza_Kh]

ادامه ...
------------------------------
تاریخ در نوروز, نوروز در تاریخ

4. بر پایه ی باورهای سنتی زرتشتیان, آفرینش جهان در شش گام بوده است. در پایان هر گام آفرینش, زرتشتیانجشنی برپا می دارند به نام "گهنبار"; که شش چهره (نوبت) دارد. نخستین آفرینش; "آسمان", که به یاری آسمان, "شادی" نیز آفریده می شود. دومین; "آب", سومین; "زمین", چهارمین; "گیاه", پنجمین; "گاو" (نماد حیوانات سودمند) و واپسین گهنبار, که سالگرد آفرینش انسان است, "همس پت میدیم"; که همان "با هم بودن و با هم گرد آمدن است" و پنج روز پایان سال; پنج روز "پنجه" را در بر می گیرد. این آفرینش بهترین و زیباترین آفرینش اهورایی است. در این روز کیومرس آفریده می شود که نیای آدمیان امروزی است; ودر پایان این آفرینش و روز به کمال رسیدن انسان است. به همین انگیزه, جشنی بزرگ برپا می شود که همانا نوروز است.
این نگاه به نوروز سبب آن شد که در داستان ها و باورهای ایرانیان, به این روز, باروری و زایش همه ی نیکویی ها نسبت داده شود و گویند هر آن چه در خور جایگاه والای انسانی است, در این روز, به همراه انسان آفریده شده است.

5. جای دادن نوروز در آغار بهار, از روزگار ملکشاه سلجوقی - 465 تا 485 مهی (قمری) - بوده است. در این هنگام به فرمان ملکشاه, ستاره شناسانی همچون "عمر خیام", "حکیم لوکری", "میمون بن نجیب واسطی", "ابوالمظفر اسفرازی", و چند تن دیگر به درست سازی گاه شماری دست یازیدند.

6. بر پایه ی نوشته های بابلی ها, شاهنشاهان هخامنشی در جشن نوروز در کاخ خود نشسته و نماینده های استان های گوناگون که پیشکش هایی گران همراه خود برای شاهان آورده بودند, می پذیرفتند. گفته شده که داریوش بزرگ, از شاهنشاهان هخامنشی, در آغاز هر سال از پرستشگاه "بال مردوک", که از خدایان بزرگ بایلی ها بود دیدن می کرد.

7. داریوش بزرگ که در گسترش آیین های نوروزی در میان سرزمین های انیرانی کوشش بسیار داشت; در نوروز 515 پیش از میلاد (7 سال پس از آغاز پادشاهی اش( بر آن شد تا فرمان دهد سنگ نبشته بیستون - دربردارنده ی آرزوها, اندرزهاو گزارشی درباره ی گسترش ایران - در دل کوه کنده شود, تا تاریخ نگاران, با نگاه به این سنگ نبشته, بنویسند که ایران تنها کشور جهان دارای "سند مالکیت" است, بزرگترین آرزوی داریوش که در این سنگ نوشته آمده, این است که خداوند, ایران را از "دروغ", "خشکسالی", و "دشمن" پاس بدارد.

8. پس از ساخت تخت جمشیددر پارس و گشایش آیین های رسمی نوروز, با شکوه بی مانندی در آنجا برگزار می شد. آیین نخستین نوروز در تخت جمشید, دو هفته به درازا کشید. مردم در تالار صدستون و سران ایالت ها و بزرگان تراز اول در تالارهای دیگر این کاخ جای گرفته بودند.

9. داریوش دوم به مناسبت نوروز, در سال 416 پیش از میلاد, سکه ی زرین ویژه ای ضرب کرد که در یک سوی آن شکل سربازی را در حال تیراندازی با کمان نشان می دهد. ضرب سکه ی زر و سیم یک سده پیش از آن به دست داریوش یکم آغاز شده بود. سکه های داریوش بزرگ "داریک" یا "دریک" نامیده می شدند. آیین دادن سکه ی عیدیاز زمان هرمز دوم - شاه ساسانی در سال 304 میلادی آغاز شده است.

10. مهستان; نخستین پارلمان ایران در روزگار اشکانیان, نخستین نشست خود را در نوروز سال 173 پیش از میلاد با باشندگی مهرداد یکی - شاه اشکانی- برگزار کرد و نخستین کار آن برگزیدگن شاه بود.

11. در نوروز 44 پیش از میلاد, ایران خود را برای جلوگیری از یورش "ژولیوس سزار" آماده می کرد که خبر رسید سزار 15 مارس (هفت روز پیش از نوروز) در سنای روم ترور شده است. شاه ایران جریان را به آگاهی بزرگان کشور, که نوروز را در دلواپسی به سر برده بودند, رسانید. اسپهبد سورنا, فرمانده ی کل ارتش ایران 9 سال پیش از آن (سال 53 پیش از میلاد) در "حران" ارتش روم را درهم شکسته بود. در این جنگ, کراسوس کنسول روم و فرمانده ی این ارتش کشته شده بود و سزار بر آن بود که کینه جویی کند.

12. اردشیر پاپکان که در سال 226 میلادی شاهنشاهی ساسانیان را بنیاد گذارد, 4 سال پس از پادشاهی اش, از دولت روم که در جنگ از او شکست خورده بود خواست که نوروز ایرانی را بپذیرد و آن را به رسمیت بشناسد. سنای روم نیز آن را پذیرفت و از آن پس نوروز ما در گستره ی روم به Lupercal نامور شد.

13. پارتیان و ساسانیان, همه ساله نوروز را با برپایی آیین های ویژه ای جشن می گرفتند. بامداد نوروز, شاه جامه ی ویژه ی خود را پوشیده و به تنهایی به کاخ می شد. سپس کسی که به خجستگی شناخته شده بود به سرای شاه در می شد. سپس موبد مبدان, با زمزمه ی اوستا, همراه با فنجان, حلقه و سکه هایی از زر, شمشیر, تیروکمان, خامه (قلم), جوهر و گل به سرای بزرگان پای می گذارد. پس از موبد بزرگ, فرمانروایان شهرها و دیه ها به کاخ شده و به شاه پیشکش می دادند. 25 روز مانده به نوروز, 12 ستون با آجرهای گلی در گستره ی کاخ برپا شده, و 12 گونه دانه ی گیاهی بر بالای هر یک از آن ها کاشته می شد. در روز ششم نوروز, گیاهان تازه روییده شده بر بالای ستون ها را برداشته و به کف کاخ می پاشیدند و تا مهر ایزد, روز 16 فروردین, آن ها را بر نمی داشتند.
در روزگار ساسانی, آیین های نوروزی را 6 تا 30 روز برگزار می کردند و روز ششم فروردین یا نوروز بزرگ را خوردادروز می نامیدند و این روز را از آن امشاسپند خورداد و زادروز اشوزرتشت و سالروز به پیامبری رسیدن او می دانستند.
------------------------------
ادامه دارد ...

[Alireza_Kh]

عیدانه

آدمی گاهی تنها نیازمند فرصت و بهانه ای است تا آن چه را در دل دارد بر زبان آورد. گاهی این فرصت مدت ها به او داده نمی شود. شاید نوروز, همان فرصت و بهانه ای است که ما, آن چه را در دل داریم, بر زبان آوریم; و شاید آغازی است برای آن که دوستی هایمان را از سر بگیریم و پایانی است برای دشمنی ها و کینه هایی که روزها و شب ها در دل داشته ایم. گاهی هیچ چیز نمی تواند, جایگزین درودی از سر مهر, از سینه ای بی کینه, که روزی کینه ی تو را در خود داشت, شود. نوروز هنگامه ی خوبی است برای پیشکش کردن بهترین و ارزان ترین و زیباترین عیدانه, پیشکش کردن مهر و دور ریختن کینه ها.

[سعید.کرمی]

چه افسانه زیبایی، زیباتر از واقعیت! راستی مگر هرگز کسی احساس نمی کند که نخستین روز بهار، گویی نخستین روز آفرینش است. اگر روزی خدا جهان را آغاز کرده است مسلما بهار نخستین فصل، فروردین نخستین ماه و نوروز نخستین روز آفرینش است.

هرگز خدا جهان و طبیعت را با پاییز یا زمستان یا تابستان آغاز نکرده است .مسلما اولین روز بهار، سبزه ها روئیدن آغاز کرده اند و رود ها رفتن و شکوفه ها سرزدن و جوانه ها شکفتن، یعنی نوروز .

نوروز تجدید خاطره بزرگی است ؛خاطره ی خویشاوندی انسان با طبیعت هر سال، این فرزند فراموشکار -که سرگرم کارهای مصنوعی ساخته های پیچیده خود - مادر خویش را از یاد می برد با یاد آوری های وسوسه آمیز نوروز ، به دامن وی باز می گردد و با او این باز گشت و تجدید دیدار را جشن می گیرد.

فرزند در دامن مادر ، خود را باز می یابد و مادر در کنار فرزند ،چهره اش از شادی می شکفد اشک شوق می بارد فریاد شادی می کشد جوان می شود حیات دوباره می گیرد با دیدار یوسفش بینا و بیدار می شود .

نوروز دست مردم را می گیرد و از زیر سقف ها، درهای بسته، فضاهای خفه ،لای دیوارهای بلند و نزدیک شهر ها وخانه ها، به دامن آزاد و بیکرانه ی طبیعت می کشاند.

گرم از بهار، روشن از آفتاب، لرزان از هیجان آفرینش و آفریدن، زیبا از هنر مندی باد و باران، آراسته با شکوفه، جوانه، سبزه و معطر از باران؛ بوی باران، بوی پونه، بوی خاک، شاخه های شسته، بران خورده پاک... .



پاینده باد ایران

دکتر شریعتی

[Alireza_Kh]

ادامه ...
------------------------------
تاریخ در نوروز, نوروز در تاریخ

14. تا چندین سال پس از شامگاه ساسانیان, آیین های نوروزی در ایران پنهانی و خانوادگی برگزار می شد. از زمان عباسیان به سبب گسترش نفوز ایرانیان در دستگاه خلفا, آییین های نوروز به این دستگاه راه یافت. در گزارش های تاریخی آمده است که هارون الرشید, خلیفه ی نامور عباسی, هزاران سکه ی نقره در نوروز سال 211 هجری, در شهر بغداد به بزرگانی که به دیدن او رفته بودند, پیشکش داد.
دلبستگی ایرانیان به باورهای گذشته ی خود, نوروز را نمادی از شکوه و شناسه ی ایرانی کرد. در سراسر روزگار پس از ساسانیان, حتا در زمان خلیفه هایی که باور چندانی به این آیین ها نداشتند, نوروز برپا بود و آشنایی و آگاهی فرمانروایان اموی و عباسی از آیین پیشکشدادن, نشان دهنده ی گرایش فرمانروایان تازی به برگزاری نوروز است.

15. مردآویز زیاری (مازندرانی) از قهرمانان ملی ایران که بر بخش های بزرگی از ایران زمین فرمانروایی می کرد و اصفهان را به پایتختی خود برگزیده بود, کمر به برگزاری آیین های ملی ایران همچون تیرگان, مهرگان, سده, و مهم تر از همه نوروز, درست به مانند زمان ساسانسان, بست و در این راه سخت کوشی بسیار از خود نشان داد.

16. با کاهش توانایی عرب ها در چیرگی بر ایران و روی کار آمدن دولت هایی به مانند صفاریان و سامانیان و دلبستگی پادشاهان ایرانی نژاد به برگزاری آیین های ایرانی, نوروز دوباره همگانی و باشکوه هر چه بیشتر برگزار شد.

17. ابوالفضل بیهقی در بخش هایی از تاریخ خود به دادن پیشکش در نوروز و مهرگان اشاره دارد که نشان دهنده ی برگزاری آیین های نوروزی در روزگار غزنویان است.

18. شاه اسماعیل صفوی, در سال 1502 میلادی, 9 روز مانده به نوروز تاج گذاری کرد تا آیین های نوروزی را در دربار برگزار کند. او که در تبریز خود را شاه ایران خواند در همین آیین گفته بود که خویشکاری اش زنده کردن شاهنشاهی ایران است.

19. در سال 1597 میلادی, شاه عباس صفوی آیین نوروز را در "نقش جهان" برگزار کرد و در سخنرانی خود اصفهان را پایتخت همیشگی ایران خواند و بر آن بود تا این شهر را زیباترین و امن ترین شهر جهان کند و به نمایندگان کشورهای خارجی که در این جشن بودند, گفت که برای کشور خود در اصفهان سفارتخانه بسازند.

20. نادرشاه به نوروز و آیین های آن دلبستگی فراوان داشت. وی سکه ی خود (سکه ی نادری) را در سال 1735 میلادی, در سلام نوروزی رونمایی کرد و آن را به منشی ها و افسران خود عیدی داد. نادرشاه در سال 1739 در یورش به هند, پس از شکست دادن ارتش 360 هزاری این کشور و دریافت تاج شاه هند, برای راهی شدن به دهلی, چشم به راه فرا رسیدن نوروز شد تا در روزی خجسته به این
آرزو برسد.

21. کریم خان زند از سال 1761 میلادی, سلام نوروزی را در ساختمانی که اینک موزه ی پاریس نامیده می شود, برگزار می کرد و سپس به دیدن مردم کوچه و بازار می رفت. او در نخستین نوروز در شیراز, چند نوازنده را فراخوانده بود تا در میدان های شهر بنوازند و مردم را شاد کنند.

22. آغا محمد خان قاجار نیز, "نوروز" را برای تاجگذاری اش برگزید. او در نوروز سال 1174 خورشیدی (مارس 1795 میلادی), در تهران تاجگذاری کرد و این شهر را پایتخت خود کرد.

23. در روزگار رضا شاه, در سال 1304 خورشیدی, بنابر قانون مصوب یازدهم فروردین ماه, آغاز سال با آمدن بهار, به گونه ای رسمی, آغاز سال ایران شد, و ماه های ایرانی به کار گرفته شد.

پایان
--------------------------
این مطلب را تمامن از هفته نامه "امرداد " اینجا تایپ کردم. امیدوارم این زحمت به بار نشسته باشد و دوستان استفاده کرده باشند. (این هم از قانون کپی رایت)

[Alireza_Kh]

این نوشته درباره ی نوروز و چگونگی پیدایش آن و اصیل بودن این جشن که متعلق به ایرانی هاست صحبت می کند, از خواندن آن دریغ نکنید.
-------------------------------------

نوروز, جشنی جهانی با ریشه ی ایرانی

نوروز یکی از دو نقطه اعتدال در سال خورشیدی زمین و بزرگترین جشن پایه گذاری شده بر پایه ی دگرگونی های فصلی و اقلیم شناختی است. درباره ریشه های تاریخی آن در اسناد ملی ایرانیان, به میزان بسنده آگاهی داریم. برای نمونه: "برخی از بزرگان ایران می گویند سبب این که این روز را نوروز می نامند, این است که در روزگار تهمورث, صائبه آشکار شدند و چون جمشید به پادشاهی رسید, دین را نو کرد و این کار بسیار بزرگ به چشم آمد و آن روز را که روز تازه ای بود, جمشید جشن گرفت. اگرچه پیش از این هم نوروز بزرگ بود."

درباره ی ریشه ی ستاره شناختی آن و چگونگی دستیابی ایرانیان به آن نیز ابوریحان بیرونی این گونه یاد می کند: "در این روز آیین بر این است که مردمان برای یکدیگر پیشکشی می فرستند و چرایی آن , چنان که آذرباد موبد بغداد گفت, این است که نیشکر در کشور ایران, روز نوروز یافت شد و پیش از این کسی آن را نمی شناخت ... جمشید, روزی نی ای دید که کمی از آب های درون آن به بیرون تراوش کرده ... دید که آن شیرین است, فرمان داد که آب این نی را بیرون آوردند و از آن شکر سازند و آن گاه در روز پنجم شکر به دست آمد و از راه تبرک به آن, مردم برای یکدیگر شکر, پیشکش فرستادند و در مهرگان نیز این کار را به همین میزان تکرار کردند و از این رو برای آغاز سال, انقلاب تابستانی را برگزیدند که انقلابین را از اعتدالین بهتر می شود به یاری ابزار ها و چشم آگاه شد. اما اعتدالین را نمی شود شناخت مگر پس از این که انسان در آغاز کار, عرض بلد و میل کلی را بداند ... چون انقلاب تابستانی به سمت سر مردم شمالی نزدیک تر است, از این رو ایرانیان آن را برگزیدند و از انقلاب زمستانی چشم پوشیدند. نیز هنگام انقلاب تابستانی, غلات به دست می آید, پس برای این که خراج از کشاوررز بگیرند, از انقلاب زمستانی بهتر است"

چنان که آشکار است و بیرونی نیز به آن اشاره کرده, نخستین بار, یک رخداد تصادفی و سپس تجربی سبب یافت دو نقطه اعتدال سال خورشیدی زمین شده است. دو نقطه ای که در روند تاریخی و فرهنگی ایرانیان, نوروز و مهرگان نام گرفتند.

اما در کنار این دیدگاه, دیدگاه دیگری نیز هست و آن پیدایش نخستین بار این جشن بهاره در میان رودان و در میان سومری ها است. پژوهشگران نامداری چون مهرداد بهار, نوروز ایرانیان را برآمده از جشن بهاره "زگموگ" یا "اکیتو" دانسته اند که البته دلیل آن نیز روشن: دیرینگی تاریخ سیاسی و فرهنگی و نیز برگزاری میان رودانی ها از ایرانیان بیشتر پنداشته شده است.

اینک ببینیم کدام دیدگاه می تواند از درستی برخوردار باشد, این که جشن بهاره ی مورد گفت و گو, در شمار سرمایه های فرهنگی ایرانیان به شمار می آید یا میان رودانی ها.
..........

ادامه دارد ...

[Alireza_Kh]

ادامه ...
------------------------------

نوروز, جشنی جهانی با ریشه ی ایرانی

اصولن زمانی که مردمان به کشاورزی روی نیاورده بودند و همچنان روز گار خود را با شکار و گردآوری خوراک های گیاهی خودرو, می گذراندند, نمی توانستند توجه چندانی در دگرگونی های آب و هوایی زیستگاه های خود داشته باشند, زیرا خوراک همواره و تصادفی فراهم بود. اما از زمان گسترش شگفت انگیز کشاورزی (نه پیدایش آن), آدمی نیازمند آن بود که خود را با این شرایط ناپایدار هماهنگ کند و این هماهنگی, آشکارا در گرو شناخت پدیده های در پیوند با زیست بوم بود. چنان که بیرونی نیز آن را یادآوری کرد, تجربه, عاملی بوده است که انسان دست به شناسایی و کشت گیاهان ویژه ای بزند. در کنار این شناخت, دستاوردهای تجربی دیگری چون یافتن زمان های مناسبی کاشت و برداشت یک گیاه, شوند (دلیل) شناسایی و تعریف این زمان های ویژه شد.

بنا به گزارشی که بیرونی نوشته, یافتن دو نقطه ی اعتدال بهاری برای نخستین بار (اعتدال بهاری یا نوروز و اعتدال پاییزی یا مهرگان), در پی برداشت بهینه از نیشکر بوده است. یافتن این دو نقطه ای که بسیار سخت تر از از یافتن دو نقطه ی انقلاب تابستانی و زمستانی است. بنابراین, ایرانیان با یک تجربه ی کشاورزی, هم دو نقطه ی اعتدال را پیدا کردند و هم دو نقطه ای را که بلندترین روز و شب یک سال خورشیدی به شمار می آیند. این رخدادها, سپس ها در فرهنگ ایرانی, به عنوان چهار جشن بزرگ که دو تا از آن ها همچنان در جایگاه خود گرامی داشته می شوند, ماندگار شدند: نوروز, مهرگان (دو اعتدال) و تیرگان و چله (بلندترین روز و شب).

نزدیک بودن روز برگزاری دو جشن به یکدیگر (مانند مهرگان یکم مهر که نجومی بود و جشن پیروزی خیزش ایرانیان به رهبری کاوه و فریدون بر بیوراسپ (ضحاک), سبب آن شد تا مدت ها ایرانیان این دو را در کنار هم و سرانجام با هم برگزار کنند و روزی در یاد ها ماند و این گونه, روز و رخداد ستاره شناختی فراموش شد. از این رو, تیرگان نه یکم تیر بلکه در روز سیزدهم تیر (رخداد پایان محاصره ی ایران توسط تورانیان) و مهرگان نه یکم مهر بلکه شانزدهم این ماه (روز پیروزی فریدون و همچنین, روز پیروزی داریوش بر گئومات مغ نیز به شمار می آید که گرچه پس از آن فراموش شد, اما در کنار رخداد فریدون پیشدادی, تاثیر روان شناختی خود را به گونه ی جداگانه بر ذهن ایرانی گذارد), برگزار می شود.

اما در میان رودان شرایط کاملن متفاوت است. در این سرزمین, تنها یکی از جشن های چهارگانه شناخته شده بود که همان جشن بهاره است. بنابراین, چهارچوب منطقی یافتن این سنت ها, ناقص و بدون ریشه و آبشخور به چشم می آید. وارون آن چه در فرهنگ ایرانی به گونه ای روشن و کامل دیده شد. اما ریشه ی دیده شدن این تک جشن ستاره شناختی در میان رودان چیست؟ پاسخ آن را می توان, در فرهنگ ها و مردمانی دانست که پیش از سومری ها, روزگاری دراز در میان رودان, بوده اند. دو فرهنگ سامره و حلف (هزاره های هفتم و ششم پیش از میلاد) که از دیدگاه "ماریا گیمبوتاس", باستان شناس آمریکایی- لیتونیایی و "مری ست گاست", پژوهشگر برجسته ی آمریکایی, به شوندهای فرهنگی و باستان شناختی که شمرده شده اند (چون گسترش دهندگان کشاورزی از فلات ایران به میان رودان به عنوان اصلی زرتشتی بر پایه ی نوشته های اوستایی بر گسترش کشاورزی و آباد سازی زمین ها و گسترش مفهوم های آیین بهی از راه نقش های روی سفال های منقوش در عصر نوسنگی که سندی دیگر بر زندگانی اشوزرتشت در هزاره ی هفتم پیش از میلاد هستند) و فرهنگ عبید (هزاره ی پنجم پیش از میلاد) که پدر فرهنگی سومر به شمار می آید و از دید ساموئل کریمر, سومرشناس برجسته ی آمریکایی, برآمده از کشاورزان ایرانی کوچنده به میان رودان بوده است. فراموش نکنیم که این جشن بهاره, بارها از سوی قدرت های سامی چیره بر میان رودان چون آشوریان, کنار زده شده است که خود می تواند نشانه ای از رویارویی با سنت های ناخویشاوند دانسته شود. سنتی که دگربار نوبابلی ها (کلدانیان) با بیرون راندن آشوریان برپا کردند, کسانی که هم تباری آنان با مادی های ایرانی, خود یک دیدگاه است. در یک گردآوری, ریشه های پیدایش و برگزاری جشن نوروز, در میان ایرانیان, از دیرینگی بسیاری برخوردار بوده و همین امر, می تواند ما را در ایرانی دانستن خاستگاه آن راهنمایی کند.
-------------
پایان

[مهدی گل محمدی]

در عجبم از تاریخ تمدن چندین هزار ساله ی مان
که عمو فیروز گدایی می کند و بابا نوئل هدیه می دهد........

[Alireza_Kh]

(03-23-2012 10:14 PM)مهدی گل محمدی نوشته شده توسط:  در عجبم از تاریخ تمدن چندین هزار ساله ی مان
که عمو فیروز گدایی می کند و بابا نوئل هدیه می دهد........

اِه مهدی جان ... عمو فیروز!!! ... گدایی!!! ..., عمو نــــــــــــــوروز و حـــــــــــــاجی فیروز!...
فقط به حاجی دقت کن ببین ریشه اش از کجا میاد؟
.....
حاجی فیروز چیست؟