زلزله ها در ایران

[صدفی]

زلزله يك قدم به تهران نزديك‌تر شد

اعتماد| «زلزله امروز خسارت جاني نداشت.» اين عنواني است كه در دو هفته گذشته كمتر پيش آمده كه روزنامه را ورق بزنيم و تيتري با اين مضمون به چشم‌مان نخورد. يا عبارت «امروز كجا زلزله آمده» از آن دسته سوال‌هايي است كه اين روزها در هر جايي از ايران كه باشيم شنيده مي‌شود. از زلزله كاكي و شُنبه در بوشهر كه به قدرت 1/6 ريشتر زمين را در بيستم فروردين ماه لرزاند گرفته تا زمين‌لرزه‌يي به قدرت 9/4 كه صبح ديروز گلپايگان در استان اصفهان را لرزاند. در فاصله اين چهارده روز چهار زمين‌لرزه با قدرت‌هاي حدودي 5 ريشتر به ترتيب كاكي (در بوشهر)، «گُشت» (در سراوان سيستان و بلوچستان)، تسوج شبستر (در تبريز) و اهل (در فارس) را لرزاند كه البته نام بردن از اين چهار زمين‌لرزه به علت پر قدرت بودن‌شان بوده و اگر بخواهيم به زمين‌لرزه‌هاي چهار ريشتري و كمترهم اشاره كنيم با حجم ديگري از اسامي مواجه خواهيم شد كه در دو هفته اخير نواحي مختلف ايران را لرزانده‌اند مانند زمين‌‌لرزه‌يي با قدرت 2/4 كه در بيست و يكمين روز از سال 92 استان هرمزگان را لرزاند.



سال 92 و زلزله‌هايش

سال 92 از ابتدا با زلزله‌هايش شروع شد، زلزله هنوز هم در جاي جاي كشور پرسه مي‌زند و به خانه‌هايي كه به علت عدم رعايت اصول ايمن‌سازي صحيح در مرز ويراني است سرك مي‌كشد. هنوز آثار غمبار زلزله اخير در شهر شُنبه بوشهر از يادها نرفته بود كه گشت سراوان در زاهدان و برخي ديگر از مناطق استان سيستان و بلوچستان لرزيد و حتي دو روز پيش‌تر بافق، بهاباد و ديگر نواحي استان يزد نيز از لرزش زمين بي‌بهره نبود. شرق تهران، البرز و اشتهارد هم هرچند بدون خسارت اما به هر حال در ليست زلزله‌هاي نخستين ماه سال 92 جا گرفت.



در گلپايگان هم زلزله آمد

صبح ديروز زلزله‌يي با قدرت 9/4 ريشتر گلپايگان اصفهان را لرزاند. براساس گزارش ايسنا، اين زلزله در روستاي سنگ سفيد اليگودرز بدون صدمات جاني بود اما ديوار برخي منازل را فرو ريخت و پنج مجروح بر جاي گذاشت.

بنا بر اين گزارش و به نقل از موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران، اين زمين لرزه در موقعيت 45/50 درجه طول جغرافيايي و 49/33 درجه عرض جغرافيايي و در عمق 8 كيلومتري زمين كه كانون آن در روستاي سنگ سفيد بوده در مناطقي از شهر اصفهان نيز احساس شده است كه در اين رابطه جمع زيادي از اهالي شهرستان‌هاي اصفهان، شاهين‌شهر و خميني‌شهر را به خيابان‌ها كشاند.



زلزله به تهران نزديك‌تر مي‌شود

در زمان وقوع هر زلزله خبرسازي در ايران و جهان، درباره زلزله تهران بسيار گفته مي‌شود به ويژه اينكه از كاكي در بوشهر و گشت در سيستان و بلوچستان محل وقوع زلزله به فارس و اصفهان و در نتيجه نزديك‌تر به تهران انتقال يافته است. مهدي زارع، معاون پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي درباره زلزله تهران به پورتال خبري مركز ژئوفيزيك دانشگاه تهران گفته است: «در تهران هر چند سال زلزله نسبتا بزرگي ثبت شده است. اما بايد زلزله سال 1830 ميلادي كه در تهران اتفاق افتاده را با زلزله‌هاي قبلي با همان گسل بررسي و مقايسه كنيم و بگوييم كه 800 سال پيش از آن هم زلزله‌يي مشابه روي همان گسل رخ داده است. بنابراين جايي كه در گذشته خطرناك بوده در آينده هم مي‌تواند خطرناك باشد.

با لرزيدن زمين با عمق‌ها و قدرت‌هاي مختلف در نواحي مختلف ايران فرضيات مختلفي براي عموم ايجاد مي‌شود كه اين روزها در هر سازمان و اداره‌يي كه باشيم از شنيدن‌شان بي‌بهره نخواهيم ماند. فرضياتي مانند اينكه آيا زلزله‌هاي كوچك و پراكنده در اطراف تهران از وقوع زلزله‌يي با قدرت زياد در پايتخت جلوگيري خواهد كرد؟و يا برعكس است و اين زلزله‌هاي كوچك مانند زنگ خطري هستند براي آماده شدن با زلزله‌يي با قدرت بالا و وسيع؟

معاون پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي با اشاره به اينكه وقوع زلزله‌هاي خفيف نشانه‌يي از نزديكي زلزله بزرگ نيست، گفت: «البته نبايد خوش‌بين بود كه با چنين زلزله‌هاي خفيفي، پايتخت از احتمال زلزله‌هاي بزرگ‌تر فاصله مي‌گيرد يا در امان است.» مهدي زارع در گفت‌وگو با مركز ژئوفيزيك دانشگاه تهران درباره علت زلزله‌هاي اخير و پيش‌بيني زلزله تهران گفت: «اينكه شما احساس مي‌كنيد تعداد زلزله‌هاي زيادي رخ داده دليلش اين است كه تعداد دستگاه‌هاي ثبت و تكنولوژي علم زلزله‌نگاري بيشتر شده است براي همين امكان ثبت زلزله‌هايي كه قبلا وجود نداشت الان فراهم شده است. از طرفي هم گاهي يك رخدادي سبب وقوع پس‌لرزه‌هايي مي‌شود مانند زلزله بم كه پس‌لرزه داشت.» وي افزود: «زلزله‌هاي كوچك مي‌تواند زنگ هشداري هم باشد چون اعلام مي‌كنند كه منطقه فعال شده است، هر چند پيش‌بيني زلزله كاري غير ممكن است اما چون يك پديده طبيعي است اين احتمال وجود دارد كه در آينده پيش‌بيني شود.»