در گذر تاریخ و فرهنگ ملی

[Alireza_Kh]

درد اصلی ما
-------------

امروز با شخصی برخورد کردم. بعد از گفتگویی کوتاه پی بردم که او راننده کامیون است و فردا هم راهی ارومیه خواهد بود. ناخودآگاه یاد دریاچه ارومیه افتادم. از او درباره این دریاچه پرسیدم. گفت کمی عقب تر رفته. گفتم به همین زودی ها شاهد دریاچه نمک ارومیه خواهیم بود. با حالتی از روی بی تفاوتی گفت: خوب بشه, به ما چه؟ کمی حیرتزده شده بودم, کمی عصبانی و کمی هم شرمگین. با این حال اندک زمانی با او درباره ی دریاچه صحبت کردم. اینکه می تواند منطقه توریستی باشد و گذشته از این و بدتر آنکه اگر این وضعیت ادامه داشته باشد شاهد طوفان های نمک خواهیم بود و زندگی مردم منطقه و حتی استان های مجاور را تحت تاثیر قرار خواهد داد و زمین های کشاورزی نیز آسیب خواهد دید. اما چیزی که در پاسخ گفت: مردم به فکر نون شبشون باشن یا به فکر دریاچه؟!

در آن لحظه با خود گفتم بدا به حال ما ملت. اما بعد که کمی تامل کردم, پی بردم که لابد حق با اوست. من با یکی از افراد عوام گفتگو می کردم که نه فعال اجتماعی بود و نه زیست محیطی, نه تاریخ خوانده بود و نه جغرافی. او به قشر معمولی جامعه تعلق داشت که در تلاش برای گذران عمر و زندگی است. او شب ها و روز ها را در جاده سپری خواهد کرد, هزاران کیلومتر را طی خواهد کرد, روزها و شب ها را بی خوابی می کشد تا شاید چک ماه بعد پاس شود, یا شاید قسط بانکی اول ماه را بپردازد, شهریه دانشگاه دختر یا پسرش را بپردازد و ...

بلی, شاید حق با او باشد. شاید حق دارد بیشتر از خشک شدن دریاچه ارومیه, خرابی تخت جمشید یا فرسایش پاسارگاد به آسایش خانواده خود بیندیشد. شاید او نداند کلات نادری کجاست, یا بیستون, یا کتیبه‌های گنجنامه, یا طاق بستان, یا شاید نداند که ما تنها شاهد خشک شدن دریاچه ارومیه نیستیم بلکه دریاچه ها و تالاب های بسیاری را از دست داده ایم, او شاید نداند اولین تمدن شهرنشینی در ایران بوده, یا اولین منشور حقوق بشر به دست یک ایرانی نوشته شده, ... اما او خوب می داند که اگر کمی دست دست کند شاید معیشت خانواده اش به خطر افتد. او خوب می داند که دریاچه می تواند خشک شود اما نان شب خانواده خیر.

بلی, در این زمان او برای تامین لقمه نانی برای خانواده از بامداد تا شامگاه باید تلاش کند و دیگر نه زمانی می ماند و نه حوصله ای که به دریاچه رضائیه بیندیشد. بلی این دردیست گران که در این زمان شوربختانه همه ما را در کام خود گرفته. این درد همه ماست.
در این زمان است که باید بار دگر به خود آییم, تامل کنیم تا شاید درد اصلی مان را پیدا کنیم و برای آن چاره جوییم. و این سوال را از خود بپرسیم که "آخر چرا؟!"