در گذر تاریخ و فرهنگ ملی

[Alireza_Kh]

«راه در جهان یکی است و آن راه راستی است»
--------------------------------------------------


چهار دانشجو که به خودشان اعتماد کامل داشتند یک هفته قبل از امتحان پایان ترم به مسافرت رفتند و با دوستان خود در شهر دیگر حسابی به خوشگذرانی پرداختند. اما وقتی به شهر خود برگشتند متوجه شدند که در مورد تاریخ امتحان اشتباه کرده‌اند و به جای سه شنبه، امتحان دوشنبه صبح بوده است. بنابراین تصمیم گرفتند استاد خود را پیدا کنند و علت جا ماندن از امتحان را برای او توضیح دهند. بنابر این آنها برای توجیه غیبت در امتحانشان فكری كردند!
آنها به استاد گفتند : ما به شهر دیگری رفته بودیم که در راه برگشت لاستیک خودرومان پنچر شد و از آنجایی که زاپاس نداشتیم تا مدت زمان طولانی نتوانستیم کسی را گیر بیاوریم و از او کمک بگیریم، به همین دلیل دوشنبه دیر وقت به خانه رسیدیم. استاد فکری کرد و پذیرفت که آنها روز بعد بیایند و امتحان بدهند.
چهار دانشجو روز بعد به دانشگاه رفتند و استاد آنها را به چهار اتاق جداگانه فرستاد و به هر یک ورقه امتحانی را داد و از آنها خواست که شروع کنند. آنها به اولین مسأله نگاه کردند که 5 نمره داشت. سؤال خیلی آسان بود و به راحتی به آن پاسخ دادند. سپس ورقه را برگرداندند تا به سوال 95 امتیازی پشت ورقه پاسخ بدهند که سؤال این بود:
کدام لاستیک پنچر شده بود...؟!!

بلی دوستان هیچ چیز بهتر از راستی نیست, گفته اند: « هرگز به کسی که به شما دروغ می گوید اعتماد نکنید. هرگز به کسی که به شما اعتماد می کند دروغ نگویید. »
چه زیبا آن هنگام که این خط قرمز را برای ما ترسیم کرد و مرز اعتماد و دروغ را به ما یادآوری نمود اما اینک شاهدیم که این دو با هم چه مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می کنند و ما چه غریبانه زندگی را با این دو یافتیم و دیگر هیچ مرزی را بین این دو نمی یابیم.

امشب می خواهم از "دروغ" بنویسم. واژه ای که در این روزگار تمام تار و پود زنگی مان را در خود گرفته و دیگر جزیی از زندگی مان شده است. دروغ می گوییم، کم یا زیاد, گاهی پشیمان از پایبندی برای یک قول, گاهی برای بهتر نشان دادن خود از واقعیتمان, گاهی برای متحمل نشدن برای جبران اشتباهاتمان, گاهی جهت بیشتر دوست داشتنمان از طرف دیگران, و گاهی هم از روی اجبار, ...

جا دارد اینجا گریزی داشته باشیم به تاریخ و فرهنگ کهن ما که در آن نیز دروغ گفتن از دیرباز نکوهش، و دروغگویان نکوهیده شده‌اند.
بدین گونه:
کوروش بزرگ – کوروشنامۀ گزنفون: "... من هرگز به دشمنان خویش نیز «دروغ» نگفته و نخواهم گفت".
داریوش بزرگ – سنگ‌نوشتۀ هخامنشی: "خداوند؛ این کشور را از خشکسالی، سپاه دشمن و «دیو دروغ» بپاید".
تاجگذاری داریوش بزرگ – پرستشگاه آناهیتا (کنگاور): "به خواست اورمزد، شاه مردمی می‌شوم که بزرگوارند و «دروغ» نمی‌گویند".
تاجگذاری اردشیر بابکان – همان پرستشگاه (7 سده پس از آن): "به خواست هُرمزد، شاهنشاه مردمی می‌شوم که بزرگوارند و «دروغ» نمی‌گویند".
هم‌چنین در گات‌ها – یَسنا 31، بند 18: "هرگز به گفتار و آموزه‌های «دروغ‌پرستان» گوش فراندهید. زیرا چنین کسانی، خانه و ده و شهر و کشور را به ویرانی و تباهی کشانند ...".
افلاطون، که خود به ایرانیان رشک می‌ورزد (یونانیان و بربرها- دفتر1- رویه39)، در رساله قوانین می‌گوید: "ایرانیان از کودکی به فرزندان خود آموزش می‌دهند که بتوانند: 1. سوارکارانی ماهر باشند 2. رازهای پیامبر خود، خداپرستی و آیین کشورداری را به ‌کار ببرند و در زندگی مگر راست نگویند".

دروغ در آئین مزدیسنا در بالای سر همه زشتیها و نابکاریها نشسته است. دروغ آفتی خانمان سوز و ویران گر است. با دروغ است که فریب و کارهای زشت و ناشایست آفریده میشوند و فروزه های پاک آدمی از میان میرود و درستیها نابود می شوند. دروغ خود تنها نیست او فرزندانی دارد به نام ریا، چاپلوسی، پیمان شکنی، دوروئی، نیرنگ، گران فروشی، کم فروشی، دست درازی، بدجنسی، حسادت و آفریننده همه زشتکاریهای روزگار است و آدمی را به سوی هر نابکاری میراند و اخلاق شایسته را از او میگیرد و تبهکاری را جانشین آن میکند و کشور و مردم را در بدی و کارهای نکوهیده و ناشایست غوطه ور می سازد.
چه بد آن هنگام که باتلاق فرهنگ دروغ هر چه بیشتر ما را در خود گرفتار می کند و اگر کسی از دروغ نگفتن بگوید, برچسب معلم اخلاق می گیرد, یا ساده دل یا ... فقط یادمان باشد "دروغ" که در این زمان در زندگی ما ریشه دوانیده به مثابه یک چراغ قرمزی است در مقابل تمام چراغ سبزهای دیگر.

کاش تنها لحظه ای تامل کنیم ... شاید در مورد همدیگر قضاوت نمی کردیم ... شاید خودمان را بهتر از همه نمی دانستیم ... شاید آنقدر دروغ نمی گفتیم.
نیک گفته اند که "صداقت بهترین سیاست است".



لحظه های پاییزی تان همراه با شادی بسیار
پاینده ایران