در گذر تاریخ و فرهنگ ملی

[Alireza_Kh]

قبل از آریایی ها چه اقوامی در ایران می زیستند؟
--------------------------------------------------



آریایی ها اقوام مهاجری بودند که از شمال اوراسیا و روسیه به خاطر سردی هوا و کمبود آذوقه و افزایش جمعیت به سمت جنوب کوچ کردند و بعد از طی مسافت های طولانی بخشی از آنها در فلات ایران حضور یافتند و با آشنائی که از دول همجوار آن پیدا کردند و نام آریا را بر خود نهادند، تشکیل دولت دادند.


این نام در طول تاریخ طی تغییراتی که یافت در نهایت به ایران تبدیل شد و این نشانگر این است که این قبایل نام خود را برای ماندن در تاریخ به سرزمین ایران دادند. البته این اسکان و تشکیل دولت بدون درگیری و نزاع صورت نگرفت. چرا که قبل از ورود آریائی ها به فلات ایران مردم بومی در آن زندگی می کردند و با ورود این افراد نزاع هایی صورت گرفت که در نهایت مهاجمین غالب گشتند و در این سرزمین ماندگار شدند. و این جریان در هزارة دوم قبل از میلاد اتفاق افتاد.


اما با کاوش هایی که باستان شناسان در ایران انجام داده اند و با توجه به آثاری که از گوشه و کناراین مرز و بوم بدست آورده اند، می توان فهمید که ایران از دیر زمان محل اسکان اقوام و قبایل مختلف بوده طوری که گفته می شود. نخستین ساکنان فلات ایران پس از خشک شدن دریای بزرگی که این فلات را فرا گرفته بود و پس از آغاز دوران خشکی که هنوز هم ادامه دارد، در حدود پانزده تا بیست هزار سال پیش از میلاد در زمین هائی که از آب بیرون آمده بودند و بواسطه خاک رسوبی، رودخانه ها حاصلخیز گشته بود، مردمی در کنار کوه های جنگلی در غارها می زیستند و این گونه زندگی اولیه کم کم رو به توسعه نهاد و انسان اولیه با بکارگیری ابزار آلات بدست آمده و ساختن سر پناه برای خود و اهلی کردن حیوانات دگرگونی هایی در زندگی ساده و اولیه خود ایجاد کردند و به مرور اجتماعات انسانی شکل گرفت، تا اینکه در هزاره چهارم قبل از میلاد مردمانی بومی در فلات ایران به صورت قبیله ای زندگی می کردند.
هر چند که از این اقوام و قبایل آثار مکتوبی بدست نیامده، آثار بدست آمده از این تمدنها اغلب به صورت اشکالی است که با خطوط روی ظروف و آلات دیگر بصورت هیروگلیف نمایانگر تمدن این انسان های اولیه است.


در مورد نام مردمانی که در ایران قبل از آریائی ها بودند باید گفت در منابع از نام اقوام و ملل مختلفی که در گوشه و کنار فلات ایران بصورت قبایلی زندگی می کردند، اشاراتی شده مثلا گفته می شود، قدیمی ترین محل سکونت بشری که در فلات ایران شناخته شده «سیلک» نزدیک کاشان در جنوب تهران است که علایم سکونت اولیه انسان در این موضع در پایه تپه ای یافت شده و به مردمان آن سیالک می گفتند. در دوره های بعد زندگی این افراد کم کم پیشرفت کرده طوری که آثار بدست آمده از این مناطق این امر را تأیید می کند.


از مردمانی بنام کاسیان نیز نام برده می شود که در محوطة زاگرس مسکن داشتند و حتی به قول برخی محققان حکومت آنان شامل ناحیه اطراف همدان هم می شده است و در دوره ای برای حکومت بابل که در بین النهرین (عراق) بوده ایجاد مزاحمت می کردند. اثرات عمیقی در تاریخ بابل و ایلام از خود به جای گذاشتند در دوره هزاره سوم قبل از میلاد بخشی از ایران تحت سیطره تمدن ایلامی در می آید و حتی این مردمان تا قلب نجد ایران نفوذ می یابند و مد ت هایی جزو ساکنان این فلات محسوب می شوند. باز از منابع بابلی استفاده می شود که در منطقه سرحدی آنان با ایران قبایلی همچون ایلامیان، کاسیان لولویی ها و گوتی ها زندگی می کردند.


به طور کلی می توان گفت که در فلات ایران از هزاره چهارم قبل از میلاد آثار تمدنی بدست آمده و نشان از آن دارد که این سرزمین متمدن منطقه غیر مسکونی نبوده، منتهی این سرزمین تا قبل از حضور آریائیها از یک دولت متمرکز و فراگیر بی نصیب بوده و کسانی که در این قلمرو می زیستند، زندگیشان بصورت قبایلی و اکثرا کوچ نشین بوده و لذا این امر باعث شده که آریائی ها در تاریخ ایران برجسته باشند و چون بانی دولت فراگیر در فلات ایران شدند و این در زمانی بود که قبایل قبلی و بومی ایران انسجام و وحدت کاملی نداشتند و با اندک درگیری با مهاجمین آریائی مغلوب می شوند و حتی در دوره های بعدی جذب آنها شده و تمدن آریائی را بوجود می آورند. بنابراین قبل از آریائی در سرزمین ایران اقوامی چون، مردم سیالک در کاشان، مردم تپه حصار در دامغان، مردم تپه گیان در نهاوند، مردم تپه جمشید در شمال الیشتر و مردم تپه بدهورا در ۷۰ کیلومتری غرب همدان،مردم تپه حسنلو در ارومیه و مردم تپه مارلیک در گیلان زندگی می کردند و هر کدام برای خودشان زندگی می کردند و همانطور که گفته شد وحدت و انسجام نداشتند و لذا صاحب تشکیلات منسجم و یکپارچه سیاسی هم نبودند.