در گذر تاریخ و فرهنگ ملی

[Alireza_Kh]

نبرد هرات ... بازگشت ساسانیان و شکست سپاه عربهای مسلمان


بعد از کشته شدن یزدگرد سوم اعراب جان تازه ای گرفتند و با اینکه ایرانیان مقاومت سرسختانه ای در مازندران و سیستان در برابر اعراب خونخوار و وحشی کردند، تمامی ایران بدست عربها افتاد و غارت و کشتار بی سابقه ای شروع شد.

پسر بزرگ یزدگرد که به فرمان پدرش به چین برای یاری گرفتن از امپراتور وقت رفته بود، به مشکل برخورد زیرا امپراتور قبل از رسیدن وی به چین مرده بود و پسرش برجای او نشسته بود. ایرانیان زیادی به همراه پیروز پسر یزدگرد به چین هجرت کرده بودند و اینک پیروز شاه جدید ایران بعد از مرگ پدرش بود. او نه سپاهی داشت نه ثروتی و نه پشتیبانی از هیچ کشوری تا بتواند اعراب را از خاک ایران براند اما نا امید نشد. عشق میهن چنان در خونش جریان داشت که همت کرد و کمر به رزم بست.

امپراتور جوان چین بعد از اصرار های پیروز سپاهی حدود پنج هزار سرباز چینی در اختیار او گذاشت. پیروز با سپاه تازه و همچنین هفتصد سرباز ایرانی بسوی هرات حرکت کرد. کوههای بلند هرات باعث شده بود که عربها نتوانند تمامی هرات را تصرف کنند زیرا جدا از سختی راه عبور عربها با سرما سازگار نبودند. پیروز با سربازان چینی و ایرانی به هرات رسید. خبر در شهر و حومه پخش شد و مردم شاد شدند اما وقتی سپاه ایران برای فتح شهر آماده میشد، فرماندهان چینی بهانه آوردند که سپاهیان عرب بسیارند و آنان نمیخواهند خود را به کشتن دهند پس پیروز را تنها گذاشتند. لشکر چینی بدون درگیری بسوی چین بازگشت... و پیروز با هفتصد سرباز به رزم با عربها رفت.

مردم در شهر گروه های مقاومت تشکیل دادند و زمانی که سپاه عرب بسوی میدان رزم شهر را ترک کرد، مردم شوریدند و کشتار در هرات آغاز شد در گوشه و کنار شهر و در کوچه ها بانگ شمشیر و گرز برخاست، عربها جایی برای فرار نداشتند و مردم همه آنان را کشتند و حاکم را به دار کشیدند و سپس از پشت بسوی لشکر عرب حمله کردند. پیروز فرصت را غنیمت شمرد و نبرد آغاز گشت. سپاه عرب که محاصره شده بود بسرعت متلاشی شد و گریختند. هرات آزاد شد و مردم با گل به استقبال شاهزاده ساسانی رفتند ...

با اینکه این پیروزی دوام نیاورد و عربها با سپاهی سی هزار نفری شهر را پس گرفتند و با اینکه همه مردان را گردن زدند و به زنان تجاوز کردند، با اینکه پیروز عقب نشست ... اما تا آخرین لحظه عمرش از مبارزه دست نکشید و به وصیت خودش ایستاده در دخمه ای در کوه پامیر بطوری که صورتش رو به ایران باشد، دفن کردند.

مردم دلیر هرات نشان دادند که آزادی لایق کسانی است که شهامت دارند و مرگ بهتر از زندگی در اسارت است.

به قول فردوسی بزرگ:
اگر مایه ی زندگی بنده گیست/ دو صد بار مردن به از این زندگیست
همه سربسر تن به کشتن دهیم/ از آن به که کشور به دشمن دهیم