رموز موفقيت فروشگاه زنجيره ای وال مارت

[بيلا بالا]

رموز موفقيت فروشگاه زنجيره ای وال مارت
هر روز قيمت كمتر (EVERY DAY LOW PRICE)


وال مارت از فروشگاه های زنجیره ای معروف در ایالات متحده و کانادا است که در مکزیک ، اروپا ٬ هند و چین نیز شعبه دارد. این فروشگاه در سال ۱۹۶۲ توسط سام والتون ایجاد گردید و هم اکنون با بیش از ۶۲۰۰ شعبه و ۸ میلیون کارمند بزرگترین فروشگاه زنجیره ای جهان شناخته میشود. صاحبان آن که سه برادر و یک خواهر هستند ، هشتمین ثروتمند دنیا هستند. معروفیت این فروشگاه به علت ارزانی و به اصطلاح جوری جنس است. وال - مارت در آمريكا داراى ۳۶۰۰ شعبه فروشگاهى است. اين شركت در كره جنوبى ، چين، پورتوريكو، كانادا، مكزيك و آلمان هم مجموعاً داراى ۱۵۷۰ شعبه است.

شركت خرده فروشی وال مارت با 351 ميليارد دلار درآمد و 11 ميليارد دلار سود به عنوان بزرگترين شركت امريكايي طي سال 2007 شناخته شد.

شايد در سال 1962 كه سام والتون اولين فروشگاه خود را به صورتي ساده و سنتي افتتاح كرد هيچكس نمي توانست تصور كند كه «خرده فروشي» مي تواند چنان رتبه اي در كسب و كارها داشته باشد كه دست يافتن به آن براي ديگر كسب و كارهاي عالم يك رؤيا به حساب آيد. اما همت والاي والتون «بزرگترين خرده فروش قرن» را بنيان نهاد و نشان داد كه آنچه انسان بخواهد، محقق خواهدشد. امروزه ميليونها نفر در آمريكا و سراسر دنيا به بيش از 6200 فروشگاه وال مارت رفت و آمد دارند و 8/1 ميليون نفر به خدمت آنها مشغول هستند و يك زنجيره عظيم تامين كنندگان به پشتيباني آنها مي پردازند و درآمد 312 ميليارد دلاري و سود 2/11 ميليارد دلاري حاصل مي شود. در اين هياهو كه شركتهاي عظيم باسابقه دهها سال فعاليت نظير GE و HP و GM از يك سو و شركتهاي كوچك ولي پويا و مبتني بر فناوري نظير «مايكروسافت» و «دل» ازسوي ديگر رقباي مطرح هستند، كمتر كسي مي تواند در ذهن خود به چهار دهه پيش برگردد و تك فروشگاهي را تصوير كند كه بنيان اين خرده فروش افسانه اي بر پايه هاي آن قد برافراشته است.

تاريخچه

با افتتاح اولين فروشگاه در آركانزاس آمريكا در سال 1962 توسط سام والتون، شركت او آغاز به كار كرد. پنج سال بعد تعداد فروشگاهها در آن ايالت به 24 رسيد و ميزان فروش از مرز 6/12 ميليون دلار گذشت. سال بعد، فروشگاههاي جديد در خارج از ايالت آركانزاس تاسيس شد. در سال 1969 شركت رسما به عنوان «شركت فروشگاههاي وال مارت» (WAL-MART STORES INC.) به ثبت رسيد. سال بعد كه سهام شركت در بورس نيويورك عرضه شد تعداد فروشگاهها به 38، فروش به 2/44 ميليون دلار و تعداد كاركنان به 1500 نفر رسيده بود. در سال 1979 وال مارت به عنوان اولين شركتي كه به فروش بيش از يك ميليارد دست يافته بود شناخته شد. در اين هنگام تعداد فروشگاهها به 125 و تعداد كاركنان در 11 ايالت به 21 هزار نفر رسيده بود. در 1984 ديويد گلس به رياست شركت رسيد و از 1988 به عنوان مديرعامل مشغول كار شد. در 1990 وال مارت به عنوان برترين فروشگاه ملي شناخته شد. در سال 1992 با مرگ سام والتون، فرزند او راب والتون به عنوان رئيس هيئت مديره برگزيده شد. يك سال قبل از آن اولين واحد بين المللي فروشگاههاي وال مارت در مكزيكوسيتي افتتاح شده بود. در 1996 نيز وال مارت به صورت مشاركت (J.V) به چين وارد شد.

سال 1997 كه براي اولين بار فروش وال مارت از مرز 100 ميليارد دلار گذشت، تعداد كاركنان داخلي به 680 هزار و تعداد كاركنان بين المللي 115 هزار نفر رسيده بود. در آستانه ورود به هزاره جديد، وال مارت با يك ميليون و 140 هزار نفر، بزرگترين شركت خصوصي جهان از لحاظ تعداد نفرات شناخته شد. در سال 2000 نيز وال مارت در رده بندي مجله فورچون به عنوان تحسين‌برانگيزترين شركت جهان معرفي شد. درهمين سال لي اسكات به عنوان رئيس و مديرعامل شركت برگزيده شد. در سال 2002 وال مارت درصدر جدول 500 شركت برتر جهاني اين مجله قرار گرفت.

رشد وال – مارت

والتون در اوت 1945 از ارتش مرخص شد و خيلي اتفاقي توانست امتياز فروشگاه بن فرانكلين در نيوپورت آركانزاس را خريداري و يك ماه بعد آن را افتتاح كند. قرارداد اجاره محل فروشگاه با مشكل مواجه شد و والتون مجبور گرديد آن را در سال 1950 به بنتاون ويل منتقل كند. در طول دهه 1950 و اوايل دهه 1960 والتون تعداد امتياز فـــروشگاههاي بن فرانكلين را به 15 واحد رساند. وي در زمستان 1962 در جلسه هيئت مديره بن فرانكلين پيشنهاد كرد كه به علت آماده بودن شرايط، فروش كالاها درفروشگاهها با تخفيف انجام پذيرد. ولي هيئت مديره نظر او را نپذيرفت.

اما والتون و برادرش در سال 1962 اولين فروشگاه با تخفيف را در شهر روجر (ROGER) و دومين فروشگاه را در 1966 در شهر هاريسون افتتاح و در 31 اكتبر 1969 آن را به وال - مارت تبديل كردند.

در سال 1970 والتون اولين مركز توزيع كالا و همچنين اداره مركزي آن به وسعت 72 هزار فوت مربع احداث كرد. در سال 1976 به منظور تــوسعه وال - مارت، روابط خود را با بن فرانكلين قطع كرد.

محرك اصلي « والتون» در طول سالهاي توسعه، روح كارآفريني بود. او شخصاً ضمن سركشي به فروشگاههاي خود، ‌توجه جدي به رقبا داشت و دنبال ايده هاي جديد در بيشتر كردن ميزان فروش با قيمتهاي مناسب بود. او بدون رويارويي با فروشگاههاي زنجيره اي بزرگ نظير پني (PENNEY)، سيرز (SEARS) و يا غولي به نام ك - مارت تمام تلاش خود را در شهرهاي كوچك صرف توسعه كرد كه داراي پتانسيل زياد بوده و براي رقباي بزرگ صرفه رقابتي وجود نداشت. رشد شتاب گرفت و در پايان سال 1975 « والتون» 104 فروشگاه با حدود 6000 كارمند و فروش سالانه 236 ميليون دلار با 6 ميليون دلار سود خالص را كسب كرد. سال بعد تعداد فروشگاهها به 125 و تعداد كاركنان به 7500 نفر و ميزان فروش به 340 ميليون دلار با 11/5 ميليون دلار سود رسيد.

در پايان سال مالي 1991 تعداد فروشگاههاي وال - مارت در 35 ايالت به 1573 واحد رسيد كه تعدادي از آنها حالت سوپر فروشگاه را داشته و به مراتب از فروشگاههاي معمولي وال - مارت بزرگتر بودند و داراي انبارهاي موادغذايي در زير همان سقف بودند. محرك اصلي براي اضافه كردن بخش موادغذايي و انبار آن، ناشي از اين تفكر بود كه مشتريان براي خريد موادغذايي بيشتر از ساير موارد به فروشگاهها مراجعه مي كنند.

در دسامبر 1987 وال - مارت فروشگاههاي خيلي عظيم به نام هايپرمارت در كارلند تكزاس را افتتاح كرد كه در وسعتي به مساحت 200 هزار فوت مربع انواع كالاهاي موردنياز عموم را عرضه كرد. اين فروشگاه در درون خود داراي غذاخوري، فروشگاههاي وسايل آرايش، كفاشي، خشك شويي و... بوده و امكان انجام كليه خريدها در يك مراجعه مشتري را ميسر ساخت.

علي رغم خوش بيني ها، ايده هايپر ماركتها آن طور كه انتظار مي رفت، موفقيت آميز نبود. لذا احداث آنها متوقف شد و طرح ايجاد سوپرسنترها دنبال گرديد كه كمي كوچكتر از هايپرماركت بودند.

حوزه فعاليت

حوزه فعاليت شركت وال مارت، خرده فروشي است. كسب و كار شركت در پنج بخش صورت مي گيرد:

1 ) فروشگاهها (STORES) كه بزرگترين بخش را شامل مي شود و در سال 2005، 2/67 درصد فروش خالص شركت از آن طريق به دست آمده است. اساس اين بخش همان فروشگاههاي سنتي در آمريكاست، گرچه امروزه فروشگاههاي ON-LINE نيز در كنار آن قرار گرفته است. اجناس عرضه شده در اين فروشگاهها طيف بسيار وسيع و متنوعي از موادغذايي تا پوشاك را دربر مي گيرد. تعداد فروشگاههاي وال مارت در آمريكا 3864 و فروشگاههاي بين المللي 2670 است. فروشگاههاي خارج از آمريكا در 15 كشور ازجمله مكزيك، كانادا، چين، برزيل، آلمان، ژاپن، انگلستان مستقر است و 500 هزار نفر در آنها مشغول به كار هستند. يك ميليون و 800 هزار فروشنده اين فروشگاهها، پاسخگويي بيش از 138 ميليون مشتري هفتگي درجهان هستند. بالغ بر 61 هزار تامين كننده وال مارت در آمريكا، سه ميليون شغل دارند. تامين مواد براي فروشگاههاي بين المللي از 70 كشور صورت مي گيرد. در سال 2005، وال مارت 150 ميليارد دلار از تامين كنندگان خود خريد كرده است.

2 ) بازارهاي ميوه و سبزي (SUPERCENTER) كه اولين بار در سال 1988 شروع به فعاليت كرد.

3 ) بازارهاي محلي (NEIGHBORHOOD) كه عرضه كننده سبزيجات، كالاهاي عمومي و دارويي است.

4 ) كلوپ هاي سام (SAM'S CLUB) كه خود يك شركت 31 ميليارد دلاري محسوب مي شود. تعداد 350 كلوپ در آمريكا بيش از 46 ميليون عضو دارد. اين كلوپ ها درواقع شريك بسياري از كسب و كارهاي كوچك هستند و به صورت انبارهاي كالا در سراسر آمريكا در ارتباط و كمك با خرده فروشيها و كسب وكارهاي كوچك، رستوران ها، دفاتر، اغذيه فروشي ها، تعميرات، مدارس، كليساها، آرايشگاهها، شركتهاي فروش و... قرار دارند. حدود 13 درصد فروش وال مارت از اين طريق حاصل مي شود.

5 ) فروشگاههاي بين المللي (INTERNATIONAL) در 15 كشور جهان حدود 20 درصد فروش خالص وال مارت را تشكيل مي‌دهد.

عوامل موفقيت

والتون در سبك مديريت با تاكيد روي ابتكارات فردي، آزادي عمل و خودگرداني درقبال نظارت مستقيم باب جديد گشود. او چنين فلسفه هاي ارتباطي با كاركنان را از جيمز كاش بنيانگذار كمپاني جي- سي - پني در سال 1913 مشهور به ايده هاي پني قرض گرفت.ايده هاي پني روي اصلاح مداوم عوامل انساني تاكيد داشته و به ميزان مشاركت افراد در توسعه تجاري، ارزيابي خط مشي ها و اقدام مطابق انصاف و درستي ارج مي نهد.


تابلو اطلاعات توضيحي

سلام بر مردم: تمام مشتريان به هنگام ورود به فروشگاهها با كارمنداني مواجه مي شوند كه براي گفتن سلام، راهنمايي مشتريان براي يافتن كالاهاي موردنياز منصوب شده اند. آنها هنگام خروج نيز از مشتريان تشكر كرده و به طور ضمني نيز مواظب هرگونه دزدي از فروشگاه هستند. گذاشتن افراد در محل ورود و خروج فروشگاه معمول است ولي سلام گويان فروشگاههاي وال - مارت ازنظر صبوري و صميميت استثنا هستند. وال مارت دريافت كه استفاده از افراد بازنشسته براي خوشامدگويي به مشتريان هنگام ورود و تشكر از آنها در زمان خروج، مشتريان بيشتري را جذب فروشگاه خواهدكرد.

وال - مارت از سال 1972 داراي طرح سهيم كردن كاركنان (همكاران) در سود سالانه كمپاني است. مثلاً يك صندوقدار كه ساعتي 7/10 دلار دستمزد مي گرفت بعد از 24 سال 220 هـــزار و 127 دلار سهم از سود دريافت مي كرد.

فلسفه تجاري والتون در مديريت اين بود كه يك محيط صميمي در هر فروشگاه ايجاد كند و تاكيد داشت كه داشتن آرامش روحي هنگام كار خيلي <مهم بوده و رضايت شغلي را سبب مي شود. او خيلي مواظب بود كه چنين فضاي كاري از بين نرود. يكي از محركهاي كاركنان در مواظبت از فروشگاهها تعيين سقف كسري كالا در اثر دزدي، بي دقتي و يا سرقت توسط كاركنان است. هر سال به كاركناني كه كسري آنها كمتر ازحد معيني باشد، 200 دلار داده مي شود و سبب مي گردد كه آنها مواظب خريداران و يا يكديگر باشند. در سال 1989 كسري كالاي وال مارت يك درصد بود كه به مراتب از نرخ دو درصد اين صنعت كمتر است.

يكي از رويه هاي غيرمعمول براي ايجاد احســـاس هويت دركاركنان وال - مارت اطلاع رساني و مشاركت در اطلاعات تجاري بود كـــه سبب شد كاركنان خود را بخشي از وال - مارت تلقي كرده و با دريافت اخبار در عملكرد خوب و يا بد، خود را سهيم بدانند. هر مديري موظف بود كه آمارهاي سود، خريد و يا فروش را دراختيار كاركنان قرار دهد و هر فرد از معاون مدير تا كارمند نيمه وقت اين نوع اطلاعات را به طور مرتب دريافت مي كرد. بدين ترتيب در هر كارمندي اين احساس به وجود مي آمد كه وال - مارت واقعاً متعلق به اوست.


فناوري روز

مديريت غيرمتمركز والتون به رويكرد تيمي در تصميم گيري منجر گرديد. اما اين رويكرد بدون بهره گيري از فناوري روز خيلي مشكل است. يكي سيستم ارتباطي بزرگ اين امكان را فراهم كرده كه مديران وال - مارت بتوانند با مديران فروشگاهها در ارتباط دائم باشند. علاوه بر آن اعضاي تيم مديريت داخلي با 11 فروند هواپيما به فروشگاههاي مختلف مراجعه و عملكرد آنها را بعداز بازگشت در جلسات روزهاي جمعه و شنبه بررسي، و موضوعها را هماهنگ كنند. استفاده از 6 كانال م/ا/ه/و/ا/ر/ه اي براي ارسال پيامها به تمام فروشگاهها و به كارگيري رايانه هاي بزرگ بخشي از سيستم پيچيده توزيع كمپاني محسوب مي شود.


كنترل هزينه ها

« والتون» براي حفظ هزينه ها در سطح حداقل و عرضه كالا به مشتريان به قيمت پايين بسيار مصر بود. كنترل هزينه هاي وال - مارت با توليدكنندگان شروع شد. وال - مارت به سخت گيري در خريد و وادار كردن توليدكنندگان به كاهش قيمت و مشاركت در تبليغات مشهور بود. وال - مارت سعي مي كرد كه از واسطه ها پرهيز كرده و كالاها را مستقيماً از توليدكننده بخرد، درنتيجه حدود 2 تا 6 درصد در هزينه ها صرفه جويي شد.


وال - مارت در كاهش هزينه هاي توزيع نيز بسيار موفق بود.

استفاده از مراكز توزيع پيشرفته و ناوگان حمل و نقل متعلق به كمپاني، اين امكان را فراهم مي ساخت كه در هنگام عقد قراردادهاي عمده، به قيمتهاي پايين دست يابد. سه چهارم اقلام قابل عرضه در فروشگــــاهها ازطريق 16 مركز توزيع تامين مي شود. هر مركز توزيع، تحويل كالاهاي موردنياز 150 تا 200 فروشگاه را به عهده دارد. مثلاً مركز توزيع كلمن در آلاباما در زميني به مساحت 28 هكتار با زيربناي 1/2ميليون فوت مربع، 1042 كارمند روزانه 150 تريلر را بارگيري، و در مواقع شلوغ 180 تريلر را تخليه مي كنند. در اين مركز دستگاههاي اسكنر ليزري جـابه جايي 180 هزار قلم كالا را در نقاله هايي به طول 11 مايل كنترل مي كنند. هر مركز داراي جديدترين دستگاههاي اسكنر نوري، حمل ونقل اتوماتيك، باركدخوان و موجودي گير رايانه اي بوده، و ازطريق شبكه م/ا/ه/و/ا/ر/ه با ديگر مراكز توزيع و فروشگاهها و اداره مــــركزي در ارتباط دائم قرار دارد. رايانه هاي دستي به كارمندان مركز توزيع اين امكان را فراهم مي كند كه كالاها را بلافاصله سفــــــارش كنند. وجود سيستم توزيع و بهره گيري از فناوري پيشرفته تحويل به موقع كالاها را به فروشگاهها ميسر و هزينه توزيع وال - مارت را به سه درصد كل فروش كاهش داده است درصورتي كه هزينه هاي توزيع ساير رقبا دوبرابر اين مقدار است.

وال - مارت با توليدكنندگان در رابطه با بسته بندي كالا و رعايت ضوابط محيط زيست چالشهاي بسيار داشت و آنها را مجبور كرد كه ضمن تلاش براي اصلاح بسته بنديهاي خود و حذف هرگونه اقلام مازاد، از مواد قابل بازيافت و بدون كاربرد مواد سمي در بسته بندي استفاده كنند.

كمپاني وال - مارت در مراسم روز زمين با انجام درختكاري شركت كرده و فيلم هاي ويدئويي به مشتريان خود عرضه مي كرد كه در آن چگونگي حفاظت از محيط زيست نمايش داده شده است. وال - مارت در كمك به گروههــــاي علاقه مند به محيط زيست و برنامه هاي آن خيلي فعال بوده و كاركنان آن يك روز در ماه به طور داوطلبانه بزرگراه محلي را پاكسازي مي كنند.

ويژگيها

فروشگاههاي وال مارت با فلسفه و شعار « هر روز قيمت كمتر» (EVERY DAY LOW PRICE) شروع به كار كردند. فلسفه قيمت‌گذاري (PRICING) در وال مارت آن است كه با كاهش قيمت مي توان فروش بيشتري داشت. در خرده فروشيهاي ارزان‌فروش‌تر، درآمد بيشتر است. علاوه بر فلسفه «هر روز قيمت كمتر»، گاه در موارد و مناسبتها نيز تخفيف بيشتري نيز صورت مي‌گيرد (ROLLBACK) و گاه نيز فروشهاي ويژه برقرار مي شود (SPECIAL BUY). وال مارت بر اين اعتقاد است كه همين فلسفه قيمت گذاري است كه اعتماد مشتريان را جلب مي كند و آنها اطمينان مي يابند كه قيمتها تحت شرايط مختلف، تغيير شديد نخواهد داشت. وال مارت با فراهم آوردن مجموعه اي از كالاها و خدمات تجاري خود در هر روز با پايين ترين قيمت، فضايي از تنوع، يكپارچگي و احترام متقابل را پديد مي آورد.

از ديگر ويژگيهاي وال مارت قاعده اي است موسوم به «TEN FOOT» كه توسط بنيانگذار شركت سام والتون مطرح شده و به اجرا درآمده است. او دربازديدهاي مكرر خود از فروشگاهها، فروشندگان را تشويق مي كرد كه متعهد باشند با مشتريان چنين برخورد كنند: وقتي مشتري وارد مي شود به چشم او نگاه كنيد، به او سلام و خوشامد بگوييد و از آنها بخواهيد كه چه كاري مي‌توانيد براي آنها انجام دهيد. اين نگرش از كودكي در سام والتون وجود داشت. او خود مي گويد: «من از ابتدا ياد گرفته ام كه يكي از رمز و رازهاي رهبري، انجام يك كار بسيار ساده براي همه است. قبل از اينكه مشتري تازه وارد صحبت كند، شما سرصحبت را با او باز كنيد. اگر او را مي شناسيد به اسم صدا كنيد». امروزه همه كاركنان وال مارت در سراسر جهان به اين فلسفه عمل مي‌كنند.

ديگر ويژگي وال مارت، قاعده اي است به نام «SUNDOWN» كه اساسا به عنوان يك بخش حياتي از فرهنگ شركت محسوب مي‌شود. محتواي اين قاعده كار امروز را به فردا نينداختن است، بدين معنا كه بيشترين تلاش براي پاسخ به خواسته هاي تلفني يا حضوري بايد صورت گيرد. به اين دليل است كه فروشندگان وال مارت به خاطر خدمت به مشتري شناخته شده اند زيرا كاري را كه امروز مي توانند براي مشتري انجام دهند به فردا موكول نمي كنند. آنها معتقدند در اين دنياي شلوغ مي توان از اين راه به مشتريان نشان داد كه به آنها فكر مي كنيم و مراقب آنها هستيم. اين حس اورژانسي نوعي احترام به وقت ديگران است.

فروشگاههاي وال مارت با شعار «هر روز قيمت كمتر» شروع به كار كردند.

فلسفه قيمت گذاري در « وال مارت » آن است كه با كاهش قيمت مي توان فروش بيشتري داشت.

فرهنگ و ارزشهاي سازماني

وال مارت مدعي است كه شركتي است اخلاقي و مبتني بر ارزشها. ارزشهايي كه تصميم گيري و رهبري در شركت را هدايت مي‌كند بر سه پايه استوار است كه بنيانگذار شركت سام والتون در سال 1962 ارائه داده است :

* احترام به افراد؛

* خدمت به مشتري؛

* تلاش براي تعالي.

بيانيه ارزشهاي شركت در سال 2004 تجديدنظر شد. اين بيانيه اصول ارزشهايي را ارائه داده تا به كاركنان و تامين كنندگان به تصميم‌گيري صحيح و انجام كارهاي صحيح كمك كند. اصول 10گانه اين ارزشها عبارت است از:

1 ) تبعيت از قانون در هر زمان؛

2 ) صادق و منصف بودن؛

3 ) از اطلاعات صحيح استفاده كردن؛

4 ) اجتناب از تناقض بين كار و امور شخصي؛

5 ) تبعيض قائل نشدن بين افراد؛

6 ) غيراخلاقي عمل نكردن حتي اگر كسي دستور دهد؛

7 ) از كسي نخواستن تا غيراخلاقي عمل كند؛

8 ) پرسيدن سوال در زمينه مسائل اخلاقي و بيانيه ارزشها؛

9 ) جلوگيري از بروز نقض عهد اخلاقي؛

10 ) گزارش موارد نقض اخلاق.

لي اسكات مديرعامل فعلي بر اجراي بيانيه اخلاق و ارزشها پاي مي فشرد: «كسب و كار وال مارت برپايه صداقت، احترام، انصاف و يكپارچگي بنيان نهاده شده است. ما همه موظف به صيانت از اين بنيان و آوردن اين ارزشها به كار روزمره خود هستيم. بنابراين، همه بايد از مفاد بيانيه اخلاق تبعيت كنيم. اين بيانيه البته جزئيات مناسبات را بيان نمي كند اما مسئوليت ماست كه به عنوان يك حس مشترك و عمومي آن را به كار ببريم و همواره بخواهيم «كار درست» را انجام دهيم. درهاي باز به ما امكان مي دهد كه هر موضوعي را بشنويم. ما بايد باورهاي اصلي اخلاقي شركت را مستحكم بداريم».

1/8 ميليون نفر درحال حاضر در 6200 فروشگاه وال مارت در دنيا مشغول بكارند.

امروزه وال مارت بزرگترين خرده فروش جهان با درآمد 312 ميليارد دلاري است.

منابع انساني

وال مارت بزرگترين شركت جهان از لحاظ تعداد نيروي انساني است. 8/1 ميليون نفر در بيش از 6200 فروشگاه وال مارت در دنيا مشغول به كار هستند. وال مارت كاركنان و فروشندگان خود را « همكار » (ASSOCIATE) خطاب مي كند.

وال مارت با ارائه برنامه‌هاي متنوع همكاران خود را براي خدمت به نيازهاي مشتريان توانمند مي سازند. 76 درصد مديران فروشگاهها كار خود را در ابتدا به صورت ساعتي با وال مارت شروع كرده اند و وال مارت فرصتهاي شغلي مناسب را دراختيار آنها قرار داده است. وال مارت دوسوم هزينه درمان همكاران را مي پردازد. از لحاظ تنوع (DIVERSITY) نيروي انساني، وال مارت يك شركت ممتاز است. 815 هزار زن و 375 هزار نفر غير آمريكايي در وال مارت مشغول به كار هستند.

فروش

امروزه وال مارت بزرگترين خرده فروش (RETAILER) جهان با درآمد 312 ميليارد دلاري است. اين شركتي است كه پنج سال بعداز آغاز فعاليت در سال 1962، تنها 12 ميليون دلار فروش داشت. در سال 2005، درآمد 312 ميليارد دلاري، سود 2/11 ميليارد دلاري براي شركت به همراه آورد. وال مارت اولين شركتي بود كه در سال 1997 از مرز فروش 100 ميليارد دلار عبور كرد. ميزان فروش روزانه نيز در سال 2002 ركورد 43/1 ميليارد دلار را شكست. فروش بين المللي وال مارت بالغ بر 60 ميليارد دلار است.

بنيانگذار

سام والتون خرده فروش افسانه اي در سال 1962 وال مارت را بنيان نهاد. او در 1918 به دنيا آمد و از همان كودكي مهمان نواز بود و بعدها نيز همين «مهمان نوازي پشتكارانه» را در مورد مشتريان شركت به همكاران يادآوري مي كرد. والتون معتقد بود «راز موفقيت خرده فروشي آن است كه آنچه مشتري مي خواهد به او بدهي. شما وقتي به فروشگاهي وارد مي شويد كه بيش از آنچه انتظار داريد فراهم است به آن گرايش خواهيد يافت و اگر به فروشگاهي برويد كه راحت نيستيد و به شما سخت مي گذرد و يا فروشندگان آن متظاهر و پرمدعا هستند از آن متنفر خواهيدشد». والتون بهترين حالت دوستانه، يك لبخند خوشامدگويي، ارائه كمك و نيز احترام را اساس كار مي دانست. او به همكاران خود مي گفت «ما با يكديگر كار مي كنيم. اين راز پايداري ماست. ما هزينه زندگي را براي همه افراد كاهش خواهيم داد. فرصتي فراهم خواهيم آورد كه همه دنيا مزاياي آن را ببينند و زندگي بهتري داشته باشند. ما به آنچه انجام مي دهيم افتخار مي كنيم». والتون اصول باورهاي خود را دركتاب « ساخت آمريكا » (MADE IN AMERICA) عرضه كرد. در سال 1992 سام والتون در آخرين سال زندگي خود 10 قانون براي كسب وكار ارائه داد:

1 ) به كسب و كار خود تعهد داشته باشيد؛

2 ) منافع خود را با همكاران خود به شراكت بگذاريد و با آنان مانند شريك رفتار كنيد؛

3 ) به شركاي خود انگيزه بدهيد؛

4 ) با شركاي خود ارتباط برقرار كنيد؛

5 ) هرچه را كه به انجام بهتر كسب وكار كمك مي كند ارج نهيد و قدر بدانيد؛

6 ) موفقيتهاي خود را جشن بگيريد؛

7 ) به حرف همه در شركت گوش دهيد؛

8 ) احترام مشتريان را نگه داريد؛

9 ) كنترل هزينه ها بهتر از آن است كه در دام رقابت با ديگران گرفتار شويد؛

10 ) خلاف جهت آب شنا كنيد. روشهاي سنتي را كنار بگذاريد و راه ديگر برويد.

مديرعامل

در سال 1992 با مرگ سام والتون بنيانگذار وال مارت پسر او رابسون به عنوان رئيس هيئت مديره برگزيده شد . رابسون كه دكتري حقوق دانشگاه كلمبيا را دارد از 1969 به شركت پيوسته است. در سال 1988 ديويد گلاس به مديرعاملي برگزيده شد و از سال 2000 نيز لي اسكات به عنوان رئيس و مديرعامل وال مارت سكان هدايت شركت را به دست گرفته است. او در سال 1979 به وال مارت پيوست و به عنوان معاون مدير حمل نقل، مدير حمل و نقل و نايب رئيس بخش توزيع فعاليت كرد. در سال 1992 به سمت نايب رئيس اجرايي پشتيباني و در سال 1995 نايب رئيس اجرايي فروش رسيد. اسكات كارشناس بازرگاني از دانشگاه پيتسبرگ است. او بر اين باور است كه فروش و سود خوب شركت در سال 2005، به 8/1 ميليون همكاري تعلق دارد كه هر روز سخت‌كوشند و به مشتريان بيش از 6200 فروشگاه در سراسر جهان خدمت ارائه مي دهند. لي اسكات مسئوليت مديرعاملي را بسيار بيش از قدرت او مي‌داند. او مي گويد «البته باور همگاني اين است كه به محض آنكه مديرعامل شدي مي تواني دستور دهي و كارها هم انجام شود. اما حقيقت آن است كه تنها با نفوذ در ديگران مي توان اثري برجاي گذاشت».

چشم انداز آينده

مديرعامل وال مارت معتقد است غير از خطرپذيري (RISK) كه ذاتي عمليات و فعاليت خرده فروشي است، شركت در معرض خطرات بازار شامل تغييرات نرخ بهره و نرخ تبادل ارزهاي خارجي است. اما با اين حال او تاكيد دارد كه وال مارت بايد به افزايش استاندارد سطح زندگي مردم در همه جا ادامه دهد. او مي گويد « ما تعهد خود را مبني بر شهروند مسئول بودن حفظ خواهيم كرد و وظيفه شناسي خود را در همكاري و كمك به خيريه ها و سازمانهاي اجتماعي ادامه خواهيم داد». او همواره در برخورد با همكاران خود تاكيد مي كند كه « تنها وقتي مي توانيم بهتر شويم كه بدانيم در چه زمينه‌هايي نياز به بهبود داريم .»

چه چيزي مي توان ياد گرفت؟

مواظب مردم باشيد: والتون با دو گروه از مردم يعني كاركنان و مشتريان مواجه بود. او دريافت كه با ترغيب و تشويق كاركنان خود بهتر مي تواند به مشتريان خدمت كند. در تجارت به ويژه تجارتهاي بزرگ تاكيد روي مردم بيشتر است و والتون توجه به مردم را به رويه جاري تبديل كرد.

به سمت دريچه فرصت استراتژيك برويد: بعضي مواقع دريچه فرصت استراتژيك به صورت غيرمنتظره در يك عرصه تجاري كه موردتوجه ديگران نيست، ظاهر مي شود. در سالهاي اوليه رشد دريچه فرصت استراتژيك را، شهرهاي كوچك و مناطق روستايي نزديك آن رقم زد كه در معرض تحولات بزرگ قرار گرفته بودند.

تركيب ايده هـــاي قديمي با فناوري جديد مي تواند استراتژي توانمند را به وجود آورد: والتون در عرصه تجاري بيش از ساير كارآفـــرينان به كسب موفقيت نائل شد. او علي رغم پيشگامي درسازمان به گسترش فنـــاوري مخابرات و ايجاد سيستم توزيع رايانه اي مبادرت و به موازات آن كاركنان را ترغيب كرد كه نسبت به مشتريان برخوردي دوستانه داشته باشند.

علاقه مندي به محيط زيست سودآور است: برخلاف سابق، امروزه اكثر افراد نسبت به محيط زيست علاقه مند شده و وقت زيادي را صرف آن مي كنند كه در عصر صنعت مدرن در مقابل هر گزندي و يا سوء بهره برداري از آن دفاع كنند.

در چنين شرايط هر شركتي كه بتواند در رهبريت اين گونه حركتهاي عامه پسند قرار گيرد، با استقبال مشتريان و رسانه هاي جمعي مواجه خواهدشد.

تالیف: محمد عزیزی