۱۲ نکته‌ای که نباید در مورد مدیتیشن باور کرد

[samiar afshari]

مدیتیشن، درون‌پویی یا مراقبه به تمرین‌های تسلط بر ذهن اشاره دارد. مدیتیشن امروزه از محبوبیت بالایی بین افراد خصوصا زنان برخوردار است. اما ابهاماتی راجع به این مسئله وجود دارد.

ابهامات و اطلاعات غلطی راجع به مدیتیشن وجود دارد. کسانی که به مدیتیشن علاقه دارند، تمرین‌های زیادی را در این رابطه انجام می‌دهند. اما نباید اجازه داد که برخی از این ابهامات و اطلاعات اشتباه مانع درک درست آن‌ها از مدیتیشن شود.

دوازده نکته‌ای که نباید در مورد مدیتیشن باور کرد:

یک. چون زیاد فکر می‌کنید نمی‌توانید مدیتیشن را انجام دهید!
همه ما زیاد فکر می‌کنیم. برخی می‌گویند «اگر زیاد فکر کنید، نمی‌توانید مدیتیشن را انجام دهید.» اما حقیقت اینجا است که شما با این حال می‌توانید مدیتیشن کنید. فکر کردن در ذات مدیتیشن وجود دارد. اما برخی فکر می‌کنند که بهتر است هنگام مدیتیشن به چیزی فکر نکنید. اما فکر کردن بخش اساسی این تجربه است. عمل مدیتیشن درباره «تمرکز کردن» است نه «تمرکز نکردن.»


دو. حتما نباید یکجا بدون حرکت بنشینید
برای کسانی که نمی‌توانند یکجا ساکن بنشینند خبری خوبی داریم! شما می‌توانید حرکت هم داشته باشید. می‌توانید جای خود را تنظیم کنید، بدن خود را بخارانید و یا اگر پاهایتان خسته شد راحت آن‌ها را دراز کنید. اصلا نیازی نیست مانند یک مجسمه باشید. اگر گروهی مدیتیشن را انجام می‌دهید، به آرامی این کارها را انجام دهید تا حواس دیگران را پرت نکنید.

سه. حتما نباید وقت خالی داشته باشید
سبک زندگی تغییر کرده است. همه ما سرمان حسابی شلوغ است. اما اگر دیگران می‌توانند شما هم می‌توانید. اگر صبح مدیتیشن کنید اطمینان داشته باشید که روزتان به آرامی و به خوبی سپری خواهد شد. زیرا مدیتیشن تمرکز را بالا برده و استرس شما را نیز کم می‌کنید. نیازی نیست حتما نوع تمرین‌های طولانی را انتخاب کنید. یک تمرین پنج یا ۱۰ دقیقه‌ای هم می‌تواند بسیار مفید باشد.


چهار. چون نمی‌دانید این کار را درست انجام می‌دهید یا خیر، نمی‌توانید مدیتیشن کنید!
تنها شکل اشتباه مدیتیشن این است که اصلا آن را انجام ندهید. مدیتیشن خیلی راحت است. فقط بر روی یک چیز تمرکز کنید. آن یک چیز بسته به خود تمرین است که می‌تواند دم و بازدم، مانترا (کلمات و آواهایی که با آهنگ خاصی به دفعات تکرار می‌شوند)، شعله شمع یا شمارش اعداد باشد. زمانی که ذهنتان رها شود، می‌توانید به راحتی تمرکز را شروع کنید.



پنج. هنگام تمرکز، نباید به چیز دیگری فکر کنید!
این حرف درست نیست و می‌تواند مانع مدیتیشن افراد شود. دیپاک چُپرا از افراد باتجربه و حرفه‌ای مدیتیشن است که مرکز مدیتیشن چپرا را نیز تاسیس کرده است. دیپاک می‌گوید: «ماهیت ذهن این است که از یک فکر به فکر دیگر بپرد و این مسئله اساس مدیتیشن است. ما نباید گرایش طبیعی ذهن را کنار بزنیم. اصلا این کار غیر ممکن است. بسته به نوع مدیتیشن، راه‌هایی وجود دارد تا بتوانید تمرکز خود را دوباره جمع کنید.

شش. مدیتیشن نباید حتما معنوی یا مذهبی باشد
بین مدیتیشن و مذهب تفاوت وجود دارد. ریشه بسیاری از تمرینات مدیتیشن در بودائیسم و هندوئیسم است. اما امروزه تمرینات زیادی وجود دارد که با جنبه‌ی معنوی آن کاری ندارد. برخی گروه‌های پیرو آن آیین‌ها بین دعاهای خود تمرینات مدیتیشن را انجام می‌دهند و از این کار لذت می‌برند.



هفت. حتما نباید چهارزانو نشست
می‌توانید در هر حالتی که دلتان خواست بنشینید. حتی می‌توانید راحت روی مبل بنشینید. گزینه‌ها فراوان است. مهم این است که بتوانید به راحتی تمرکز کنید.

هشت. مدیتیشن فقط برای افراد استرسی است!
مدیتیشن میزان کورتیزول (هورمون استرس) را پایین می‌آورد. اما فواید دیگری نیز دارد. مدیتیشن دستگاه ایمنی بدن را تقویت می‌کند. افزایش تمرکز، کاهش فشار خون، بهبود خواب، بهبود احساس شادی و رضایت نیز از دیگر فواید آن است. مدیتیشن در مواردی که افراد به مشروبات الکلی یا مواد مخدر اعتیاد داشتند نیز کارایی داشته است. حتی کسانی که درد یا ناراحتی خاصی در ذهن ندارند هم می‌توانند از فواید مدیتیشن بهره‌مند شوند.

نه. مدیتیشن فقط برای بزرگسالان است!
استرس فقط در بزرگسالان وجود ندارد. کودکان نیز از اثرات مخرب استرس در امان نیستند. والدین می‌توانند مدیتیشن را به کودکان خود آموزش دهند. مدارس نیز به این نتیجه رسیده‌اند که شاید بهتر باشد مدیتیشن را در کلاس‌های درسی آموزش دهند. مدارسی که این کار را انجام دادند مشاهده کردند که دانش‌آموزان عملکرد بهتری در آزمون‌ها داشتند و میزان استرس آن‌ها نیز کم شده بود. دانش‌آموزان همچنین از نظر اخلاقی نیز بهتر شده بودند.



ده. برای تمرین حتما نباید مانترا داشته باشید
تمریتانی که مانترا در آن نقش محوری دارد تنها یکی از انواع مدیتیشن است. روش‌های دیگری نیز وجود دارد. برای نمونه می‌توان به توجه به دم و بازدم یا شمارش اعداد اشاره کرد.

یازده. مدیتیشن برای افراد پولدار است!
مدیتیشن به زمان حاضر گره خورده است و ما باید نهایت استفاده را از گذر زمان ببریم. مدیتیشن هیچ هزینه‌ای ندارد و همه ما می‌توانیم آن‌ها را به راحتی تمرین کنیم. تنها ابزار مورد نیاز شما «ذهن» است.

دوازده. سال‌ها زمان می‌برد تا یاد بگیریم!
دلای لاما گفته است که مدیتیشن می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد. خود او نیز در همیشه این تمرین ذهنی را انجام می‌دهد. نترسید! تنها چند دقیقه نیاز دارید تا مدیتیشن را یاد بگیرید. هر چه بیشتر تمرین کنید، بیشتر یاد می‌گیرید. این حقیقت البته برای تمام مهارت‌ها نیز صادق است. اصلا نیازی نیست تا ماه‌ها یا سال‌ها را صرف مدیتیشن کنید تا حرفه‌ای شوید. مفهوم کمال‌گرایی در اینجا کمی زیان‌بخش است.