اموزش گام به گام حسابداری (مقدماتی)

[sir-mahyar]

درس 5


صورت سود و زیان



برای تهیه ترازنامه یک موسسه در پایان دوره مالی باید ابتدا سرمایه صاحبان موسسه در تاریخ مذکور محاسبه شود.
محاسبه سرمایه و چگونگی تنظیم صورت حساب سرمایه در درس قبل مطالعه شد. در ان فصل مشاهده شد که برای
محاسبه سرمایه باید نخست سود یا زیان خالص موسسه در طی دوره مالی تعیین شود. در این درس مختصری درباره
طرز محاسبه سود یا زیان دوره مالی و صورت حسابی که به این منظور تهیه می شود بحث خواهد شد.



تعریف صورت حساب سود و زیان

صورت حساب سود و زیان عبارت از صورت حسابی است که چگونگی و نتیجه فعالیت های مالی یک موسسه را در طی
دوره مالی نشان می دهد و سود یا زیان خالص دوره مذکور را تعیین می کند. اطلاعات کافی راجع به نحوه و نتیجه فعالیت
های مالی دوره های مالی را که از ترازنامه به دست نمی اید می توان از صورت سود و زیان به دست اورد.


محاسبه سود یا زیان یک دوره

به طور کلی می توان گفت که به مابه التفاوت درامد و هزینه یک موسسه در یک دوره مالی سود یا زیان موسسه مذکور
می باشد.


هزینه های دوره مالی _ درامد دوره مالی= سود ویژه دوره مالی

درامد دوره مالی _ هزینه های دوره مالی= زیان ویژه دوره مالی



درامد

هنگامی که یک موسسه خدماتی برای دیگران انجام و یا کالاهایی به انان تحویل می دهد مبالغی از ایشان دریافت می کند
و یا اینکه از انان معادل قیمت خدمات و کالاهای مذکور طلبکار می شود. در صورت اول موجودی نقدی صندوق، در صورت دوم
حساب مطالبات و در هر دو صورت دارایی موسسه افزایش می یابد. چنین افزایشی را که در دارایی یک موسسه حاصل می شود
را درامد می نامند.

مثال های زیر برخی از مواردی را نشان می دهد که موجودی نقدی صندوق افزایش می یابد بودن انکه درامدی حاصل شده باشد.

1. دریافت وام نقدی از یک فرد و یا یک بانک تحصیل درامد نیست.
2. وصول مطالبات از بدهکاران با وجود اینکه موجودی صندوق را افزایش می دهد ولی در مقابل یکی دیگر از اقلام دارایی
(حساب بدهکاران) را می کاهد و در نتیجه در جمع دارایی موسسه تغییری حاصل نمی شود.

لازمه ی تحصیل درامد افزایش در سرمایه صاحب یا صاحبان موسسه است.



هزینه

اقلام هزینه شامل بهای اشیا و خدماتی است که برای تحصیل درامد مورد نیاز می باشد و به مصرف می رسد. به عنوان مثال
می توان هزینه حقوق کارمندان، اب بها، بها برق و استهلاک ساختمان و امثال این هزینه ها را ذکر کرد.

همان طور که درامد موجب افزایش در سرمایه صاحب موسسه است، هزینه نیز موجب کاهش در سرمایه می شود.

هر پرداخت نقدی صندوق را نمی توان هزینه پنداشت. مثال های زیر بعضی از مواردی که موجودی نقدی صندوق کاهش می یابد
بدون انکه هزینه ی جدیدی ایجاد شده باشد را نشان می دهد:

1. خرید بسیاری از اقلام دارایی، مانند خرید ساختمان ، اثاثه و نظایر ان.
2. واریز بدهی و پرداخت مطالبات افراد و بانک ها موجودی صندوق را کاهش می دهد ولی هزینه جدیدی به وجود نمی اورد.
3. برداشت نقدی صاحب یا صاحبان موسسه نیز هزینه جاری موسسه نیست ولی موجب کاهش در موجودی نقدی صندوق می شود.

به طور کلی در صورتی می توان رقمی را هزینه جاری یک دوره تلقی کرد که اولا ارتباط کامل با درامد همان دوره داشته
باشد و ثانیا موجب کاهش در سود ویژه دوره مالی و در نتیجه در سرمایه صاحبان موسسه شود.


شکل صورت سود و زیان

چنانچه کالایی به مبلغ 100.000 ریال خریداری شود و به مبلغ 120.000 ریال به فروش برسد ساده ترین شکل محاسبه سود حاصل
به شرح زیر است:

فروش کالا.....................................................120000 ریال
کسر می شود...............................................100000 ریال
_______________________________________________
سود............................................................20000 ریال


حال اگر برای همین معامله 800 ریال هزینه شده باشد باید این مبلغ در محاسبه قرار گیرد که به این ترتیب خواهد شد:


فروش کالا.....................................................120000 ریال
کسر می شود: بهای خرید کالا.........................100000 ریال
_______________________________________________
سود ناویژه....................................................20000 ریال
کسر می شود: هزینه ها.................................800 ریال
_______________________________________________
سود ویژه......................................................19200 ریال

در عمل هرگز پس از انجام هر داد و ستد سود یا زیان ویژه حاصل از معامله محاسبه نمی شود و اغلب چنین محاسبه ای نه
لازم است و نه امکان دارد. سود یا زیان ویژه موسسات معمولا در پایان هر دوره مالی محاسبه می شود.
در موسساتی که اقدام به خرید و فروش کالا نمی کنند و درامد انها عبارت از دستمزد خدماتی است که انجام می دهند مجموع
درامد در طی دوره مالی همان سود ناویژه دوره مذکور تلقی می شود.

مثال:

بنگاه ملکی اشیان
صورت سود و زیان

برای فروردین 1390

درامد حق العمل....................................................195000000 ریال
هزینه ها:
هزینه اگهی..............................7000000 ریال
هزینه حقوق کارمندان................34000000 ریال
هرینه تلفن..............................1200000 ریال
هزینه روشنایی........................350000 ریال
هزینه استهلاک ساختمان..........4000000 ریال
هزینه استهلاک اثاثه..................800000 ریال
________________________________________________________
جمه هزینه ها........................................... 47350000 ریال
سود ویژه............................................................ 147650000 ریال

صورت حساب بالا نمونه ای از صورت سود و زیان برای موسساتی است که کارشان ارائه خدمات است.




این تاپیک به زودی در بخش V.I.P قرار خواهد گرفت.



عضویت در V.I.P
شرایط عضویت در بخش ویژه VIP