خشم چیست؟

[zoofanoon]

درود بر استاد گرامي جناب قربانيان عزيز ، بخدا قسم امشب دارم حسابي لذت مي برم ، به روي چشم ، و اما در ادامه...



راههای كنترل خشم و غضب از نگاه امام باقر (علیه السلام)



خداوند متعال يكی از مهم ترين ويژگی های انسان های الهی و پارسا پيشه را كظم غيظ و عفو از مردم می شمارد و می فرمايد:
«الكاظمين الغيظ و العافين عن الناس والله يحب المحسنين»؛ آل عمران.134 «مومنان در هنگام عصبانيت خشم خود را فرو می برند و ازخطای مردم در می گذرند وخدا نيكوكاران را دوست دارد.»

«كظم» در لغت به معنی بستن سر مشكی است كه از آب پر شده باشد و به طور كنايه در مورد كسانی كه از خشم و غضب پر می شوند ولی از اعمال آن خودداری می نمايند، به كار می رود.

«غيظ» به معنی شدت غضب وحالت برافروختگی و هيجان فوق العاده روحی است، كه بعد از مشاهده ناملايمات به انسان دست می دهد.

حالت خشم و غضب از خطرناك ترين حالات انسان است و اگر جلوی آن رها شود، در شكل يك نوع جنون و ديوانگی و ازدست دادن هر نوع كنترل اعصاب خودنمايی میكند و موجب می شود كه بسياری ازجنايات و تصميم های خطرناك از انسان صادر شود كه انسان يك عمر بايد كفاره و تاوان آن را بپردازد.


▫●▫ خشم مثبت و منفی ▫●▫

غضب يكی از غرايز انسانی است و بهره های فراوانی برای انسان دارد و در دفاع از هويت و باورها و فرهنگ او نقش مهمی ايفا می كند.


سه گروه متفاوت
در واقع انسان ها را می توان در مورد اين حالت نفسانی، به سه گروه تقسيم كرد:


دسته اول: انسان هايی كه در هنگام غضب افراط می كنند و از حد و مرز ايمان بيرون می روند. اين گونه اشخاص همواره گرفتار اعمال ناپسند خود هستند و بسا كه پشيمانی هم سودی به حالشان نخواهد داشت.
دسته دوم: افرادی هستند كه اساساً خشمگين نمی شوند و اصلا قوه غضبيه خود را به كار نمی گيرند و در جاهايی كه حتی شرع و عقل هم برای آنان خشم را لازم دانسته است، به هيچ وجه حركتی ندارند. اينان نه تنها عملی ناپسند انجام می دهند، بلكه از افراد عصبانی بدترند و افرادی بی غيرت و بی هويت تلقی می شوند.
دسته سوم: كسانی كه براساس كمال وجودی خود هرگاه خشمگين شوند، از مرز اعتدال خارج نمی شوند. اينان با ايمان راسخ و اعتماد به نفسی كه دارند، هنگام بروز حالت خشم بر وجودشان تسلط كامل دارند و تمام اعضا و جوارح آنان تحت فرمان عقل و ايمانشان قرار دارد.


خشم مقدس
قرآن كريم هرگز اصل خشم را تخطئه نمی كند و خشم های مقدس را می ستايد. اساساً خشم مقدس يكی از صفات الهی است كه نام های قهار و جبار حضرتش به آن اشاره دارد. خشمگين شدن اگر متعادل و در راه حق باشد، نه تنها ناپسند نيست، بلكه پسنديده و مورد رضای حق هم خواهد بود.
در سيره رسول خدا (صلی الله عليه و آله) به نقل از امير مومنان (عليه السلام) آمده است كه:
آن حضرت برای امور دنيا هرگز عصبانی نمی شد؛ اما هرگاه برای حق غضبناك می شد، احدی را نمی شناخت و خشم پيامبر آرام نمی شد تا اينكه حق را ياری كند. علامه طباطبايی (ره) در اين زمينه می فرمايد:«هرگاه رسول خدا(ص) خشمگين می شد- كه جز برای خدا غضب نمی كرد- چيزی تاب مقاومت در برابر غضب آن حضرت را نداشت.»
آری يك انسان كامل فقط در راه حق و به خاطر پايمال شدن حقوق الهی و حقوق مردم خشمگين می شود و در اين مورد هم از مرز ايمان و حدود الهی خارج نمی شود.


خشم پيامبر (ص)
در اين خصوص روايتی زيبا از سيره رسول گرامی اسلام (ص) نقل شده است كه حمزه بن عبدالمطلب، عموی بزرگوار و برادر رضاعی حضرت رسول بود؛ زيرا حمزه از ثويبه اسلميه- دايه پيامبر قبل از حليمه سعديه- شير خورده بود. حمزه از رسول خدا چهار سال بزرگتر بود.
او در جنگ احد 60 سال داشت كه به دست وحشی- غلام جبير بن مطعم- به شهادت رسيد. وحشی به تحريك و تطميع هند- دختر عتبه بن ربيعه و مادر معاويه بن ابی سفيان- حضرت حمزه سيدالشهداء را مورد حمله غافلگيرانه قرار داد و به شهادت رساند. هند كه از آن بزرگوار به شدت ناراحت بود و از حضرت حمزه به علت كشته های جنگ بدر كينه شديدی داشت، بعد از شهادت حمزه اعضای بدن آن حضرت را مثله كرد و حتی جگرش را بيرون آورده، از عمق كينه آن را در دهانش مكيد.
رسول خدا (ص) وقتی به بالين پيكر قطعه قطعه عمويش آمد آن چنان ناراحت و خشمگين شد كه سخن از انتقام گفت. در آن هنگام،جبرئيل عليه السلام نازل شد و برای دلداری پيامبر (ص) اين آيه شريفه را نازل كرد:«و ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به و لئن صبرتم لهو خير للصابرين؛» (نحل.621)
«هرگاه خواستيد كسی را مجازات و عقوبت كنيد، تنها به مقداری كه به شما تعدی شده كيفر دهيد و اگر صبر كنيد، اين كار برای صبركنندگان بهتر است.» پيامبر نيز خشم خود را كنترل كرد و فرمود: «پس من صبر می كنم.»
فعلا تا فردا شب صبر ميكنم.