تولید و فروش لوازم آرایشی،همیشه پر درآمد در دنیا

[کامیار کاظمی]

بازار لوازم آرايشي در قرق قاچاقچيان

همين كه شما تيتر اين گزارش را خوانديد، يعني ظرف يك ثانيه، 22 رژ لب در دنيا فروخته شد. اين را آمار‌ها مي‌گويند؛ اما حتي اگر به آمار جهاني‌اش كاري نداشته باشيم، آمار كشور خودمان هم چندان متفاوت نيست. ايران بعد از عربستان، بيشترين ميزان مصرف لوازم آرايشي را در منطقه دارد و اين در حالي است كه بازار قاچاق مواد آرايشي و بهداشتي در ايران نيز كه آماري از آن به طور رسمي وجود ندارد، بشدت داغ است.

درواقع در كنار آمار 29 درصدي مواد آرايشي مصرفي در منطقه خاورميانه كه متعلق به كشور ماست، مشكلات و مسائلي مطرح مي‌شود كه نيازمند كار فرهنگي، نظارت دقيق و توجه مسوولان به اين حوزه است.

از يك سو ميزان و سن مصرف لوازم آرايشي در ايران چالش‌برانگيز است، از سوي ديگر اعتبار مواد آرايشي موجود در بازار با توجه به بحث قاچاق زير سوال رفته است كه سلامت پوست مصرف‌كنندگان را به خطر مي‌اندازد.برخلاف عرف كشورهاي توسعه‌يافته كه مصرف لوازم آرايشي در آنها محدود به سنين بعد از جواني و يا ميانسالي مي‌شود، در كشور ما سن استفاده از اين لوازم از نوجواني آغاز مي‌شود.

به همين دليل عوارض پوستي استفاده از لوازم آرايشي از يك سو، استفاده از نوع نامرغوب و غيربهداشتي آن از سوي ديگر مورد هشدار است، بخصوص كه 85 درصد لوازم آرايشي و بهداشتي موجود در بازار قاچاق است.

قاچاق به شكل گسترده

اگرچه تاكنون وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشكي كه مسوول حفظ و تامين سلامت مردم است يا نهادهايي مانند وزارت بازرگاني و گمرك كه مسووليت كنترل بازار و صادرات و واردات را برعهده دارند بطور رسمي در باره ميزان دقيق قاچاق گسترده لوازم آرايشي به كشور سخني نگفته‌اند، اما رشد فزاينده اخبار دستگيري قاچاقچيان كه عمدتا از سوي پليس يا مسوولان منطقه اي اعلام مي شود به وضوح حكايت از آن دارد كه وضعيت قاچاق مواد آرايشي به ويژه از نوع غيراستاندارد و تقلبي آن در كشور در ماههاي اخير شدت گرفته است. در اين زمينه كافي است به صفحات روزنامه ها يا اخبار سايتهاي اينترنتي نگاهي بيندازيد. همين چند روز پيش بود كه جام جم به نقل از رئيس پليس آگاهي كيش نوشت، مقادير قابل توجهي لوازم آرايشي تقلبي كه پس از توليد در يكي از كشورهاي حاشيه خليج‌فارس با برچسب‌هاي فرانسوي در جزيره كيش به مسافران عرضه مي‌شد، توقيف و 3 نفر در اين ارتباط دستگير شدند.

اسفند ماه گذشته نيز 12 كانتينر حاوي لوازم آرايشي تقلبي كه آماده عرضه به بازار بود، از سوي پليس امنيت تهران كشف شد. اخباري از اين دست كه در روزنامه ها فراوان است نشان مي دهد افراد سودجو پس از تهيه انواع لوازم آرايشي و بهداشتي تقلبي و با برچسب‌ شركت‌ ‌هاي خارجي، آن را به صورت گسترده توزيع مي‌كنند.

افراد سودجو پس از تهيه لوازم بهداشتي و آرايشي حتي با تبليغات گسترده از طريق م/ا/ه/و/ا/ر/ه، اين اقلام فاسد را به فروش مي‌‌رسانند و سودجويي‌هاي كلاني مي‌كنند.

در اين زمينه، معاون غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اهواز با تاييد آمار 85 درصدي قاچاق در كشور اعلام مي‌كند: 40 درصد لوازم پزشكي، 30 درصد مواد غذايي، 10 درصد مكمل‌ها و 30 درصد لوازم پزشكي موجود در بازار كالاهايي هستند كه به صورت قاچاق وارد كشور مي‌شوند.

به گفته ملايري، رونق بازار لوازم آرايشي و بهداشتي به حدي زياد است كه با وجود تلاش‌هاي انجام شده، بسياري از افراد به دنبال قاچاق آن هستند. اين لوازم آرايشي كه به صورت قاچاق وارد مي‌شوند، سودي حدود 200 تا 300 درصد دارند و اغلب داراي مواد سرطان‌زا هستند.

فقدان نظارت

آمار و فروش مواد آرايشي در كشور ما متفاوت است؛ اما براساس آماري كه از سوي ايسنا حدود يك سال پيش اعلام شده، در ايران سالانه حدود يك ميليارد دلار لوازم آرايشي و بهداشتي مصرف مي‌شود. اين آمار به شكل ديگر از سوي نايب رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس تاييد مي‌شود.

حسينعلي شهرياري، منبع آمار خود را معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت اعلام مي‌كند و به «جام‌جم» مي‌گويد: ايران بعد از عربستان، بيشترين ميزان مصرف لوازم آرايشي را در منطقه مديترانه شرقي دارد و 29 درصد مواد آرايشي مصرفي در اين منطقه در ايران مصرف مي‌شود.

به گفته او، نظارت بر دارو، مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي كار حساسي است، چون با سلامت مردم ارتباط مستقيم دارد.

عوارض خطرناك

لوازم آرايش تقلبي انواع و اقسام بيماري‌هاي پوستي شامل اگزما، حساسيت و حتي عفونت‌هاي پوستي را به همراه دارد كه به گفته پزشكان حتي مي‌تواند مسموميت‌هاي داخلي به همراه داشته باشد.

لوازم آرايش استاندارد و معتبر هم ممكن است عوارضي داشته باشد كه مهم‌ترين و شايع‌ترين‌شان، انواع و اقسام‌ حساسيت‌هاي پوستي است.

استفاده از مواد آرايشي نامرغوب و غيراستاندارد به دليل وجود سرب و جيوه در تركيبات آنها، باعث ايجاد عوارضي مانند بيماري‌هاي گوارشي و اسهال مي‌شود.

دكتر مهران بهبهانيان، متخصص بيماري‌هاي گوارشي، با اعلام اين مطلب ادامه مي‌دهد: مواد آرايشي مانند رژلب كه در حين غذا خوردن وارد بدن مي‌شوند، در صورت داشتن فلزات سنگين و مواد نامرغوب گياهي، عوارض ناشناخته‌اي در بدن ايجاد خواهند كرد.

وضعيت بازار

يكي از مسائلي كه در زمينه موارد آرايشي مطرح است مساله قيمت آن است اما بطور طبيعي لوازم تقلبي ارزان‌تر از محصولات اصلي در بازار عرضه مي شود.

بهبهانيان متخصص گوارش معتقد است: يكي از معضلات بازار لوازم آرايشي، نبود نمايندگان مارك‌هاي معتبر اين مواد است. در نتيجه نرخ‌هاي تعيين شده براي اين مواد بسيار متفاوت است. علاوه بر آن از سوي مسوولان بر بازار ورود و فروش لوازم آرايشي در كشور نظارت مستمر نمي‌شود. او ادامه مي‌دهد: مشكل اصلي از آنجاست كه سعي مي‌شود در زمينه مشكلات بازار لوازم آرايشي، صورت مساله پاك شود. از سويي نمي‌خواهيم تجارتي با نام لوازم آرايشي در ايران داشته باشيم و از سوي ديگر بر نحوه ورود و مصرف اين مواد نظارت سيستماتيك نمي‌شود. در نتيجه نمي‌توانيم عوارض پيش آمده در مصرف‌كنندگان مواد آرايشي نامرغوب را بررسي كنيم.

بهبهانيان به ايسنا مي‌گويد: به هنگام مصرف مواد آرايشي حتما بايد دقت شود اين مواد حداقل يكي از استانداردهاي اروپا يا آمريكا را داشته باشند.

بساط لوازم آرايشي در خيابان‌ها

اگرچه حاشيه خيابان‌هاي شهرهاي مختلف كشور اين روزها پر از فروشندگان انواع محصولات آرايشي است اما بايد تلاش كرد لوازم بهداشتي را از مكان‌هاي معتبر تهيه كنيم.

مكان‌هاي معتبر لوازم آرايشي در واقع مكان‌هايي هستند كه نمايندگي فروش برند‌هاي معتبر لوازم آرايشي را دارند، بر اين اساس پيدا كردن اين مكان‌ها و درخواست تاييديه مجوز نمايندگي كار دشواري نيست، اما ماجرا اين است كه قيمت لوازم آرايشي استاندارد خيلي بالاتر از لوازم آرايشي غيراستاندارد و تقلبي است. تفاوت قيمت يك رژ غيرتقلبي با تقلبي‌اش دست‌كم حدود 6 هزار تومان است، اما بايد عوارض استفاده از نوع تقلبيش را در نظر گرفت.

با اين حال، ميزان مصرف بالاي لوازم آرايشي در كشور و كيفيت نامطلوب قسمت اعظم لوازم آرايشي موجود در بازار در كشور ما بحث پيچيده‌اي محسوب مي‌شود.

شهرياري، نايب رئيس كميسيون بهداشت مجلس راه بهبود چنين وضعيتي را تشكيل سازمان غذا و دارو مي داند و مي گويد: تشكيل چنين سازماني البته نيازمند كارشناسي دقيق است و تا مطمئن نشويم كه چنين تصميمي به بهبود كيفي و كمي خدمات در اين عرصه و افزايش بهره‌وري منجر مي‌شود، تصميمي در اين زمينه نمي‌گيريم؛ زيرا بعد از تصويب مجلس و تشكيل سازمان غذا و دارو ديگر براحتي نمي‌توان قانون را عوض كرد.

مطرح كردن تاسيس سازماني با نام غذا و دارو كه بر توليد و ورود مواد آرايشي و بهداشتي نيز نظارت خواهد داشت؛ در حالي مطرح مي‌شود كه وزارت بهداشت يا در آينده همين سازمان، تنها قسمتي از ماجرا هستند.

وزارت بهداشت قدرت قهري ندارد، استفاده از قدرت قهري براي جلوگيري از ورود يا قاچاق لوازم آرايشي غيربهداشتي به وزارت بازرگاني، نيروي انتظامي، كنترل مرزها، گمرك و ساير نهاد‌ها نيز مربوط مي‌شود اما به نظر مي‌رسد هماهنگي لازم ميان اين نهادها وجود ندارد.

به همين دليل است كه در حال حاضر دستفروشي اين لوازم در همه خيابان‌هاي شهر و كشور رايج است. اتفاقا حضور تجارت هرمي در اين حوزه حتي بازار سودآور بزرگي را به وجود آورده و فروش لوازم آرايشي كه بهداشتي بودن آن مورد تاييد يا تكذيب نيست، خانه به خانه توزيع مي‌شود.

منبع: جام جم