كارگاه اموزشي پرورش قارچ

[اقاي ايـــده]

پرورش قارچ در منزل 2

در مطلب قبل مربوط به پرورش قارچ در منزل كلیه مقدمات توضیح داده شد حالا در قدم بعدی باید اقدام به آماده سازی محیط كنیم .
برای مثال ما یك انباری یا یكی از اتاقهای بدون استفاده منزل را در نظر میگیریم .
حال اولین قدم برای آغاز كار اندازه گیری محل و تهیه نقشه ای برای احداث قفسه هاست . اهمیت این مرحله در منزل كمتر از سالن نیست
ما میدانیم كه حداقل فاصله بین ٢ قفسه باید ۶۵ سانتی متر باشد . بهتر است در این بخش كوتاهی نكنیم . صرفه جویی در راهرو و افزودن به قفسه ها شاید در ظاهر ما را گمراه كند و بخواهیم از فضا بیشترین استفاده را كنیم ولی این استفاده در آینده ما را پشیمان خواهد كرد
بنابراین تا حد امكان راهرو را عریض در نظر میگیریم . در جلسات بعد كاملن در این مورد توضیح خواهم داد كه چرا ما به راهرویی با این اندازه نیازمندیم ولی فعلا مهمترین كار اندازه گیری محیط است و تعیین نقشه ای برای قفسه ها .
بهترین نوع چیدمان قفسه ها برای تولید در منزل با عرض ٨٠ سانتی متر هستند . البته محدودیتی وجود ندارد ولی به این دلیل كه در منازل یك راهرو در نظر گرفته میشود باید عرض قفسه ها به حدی باشد كه وقتی قفسه ها به دیوار چسبیده میشوند بتوان از راهروی وسط امور مربوط را انجام دهیم كه در صورت استفاده از قفسه با عرض بیشتر با مشكل ذكر شده روبرو میشویم
پس از اینكه نقشه را تهیه كردیم
اكنون نوبت به تقسیم بندی سالن میرسد . توجه كنید پس از تهیه نقشه به هیج عنوان نسبت به نصب قفسه ها اقدام نكنید . قفسه ها دست و پا گیر میشوند
پیش از نصب قفسه راه اندازی كولر عایق بندی نصب رطوبت ساز مهمتر اند .
اگر برای تنها یك دوره اقدام به كاشت در منزل میكنید بهتر است تا میتوانید به فصل سرد نزدیكتر باشید تا از كولر و وسایل خنك كننده بی نیاز شوید در غیر اینصورت از كولر دستی استفاده كنید . در زمینه كانال كشی در جلسات بعدی توضیح داده خواهد شد
دستگاه رطوبت ساز یا مه پاش را در هر قسمتی از اتاق میتوانید استفاده كنید
حالا نوبت به عایقكاری های مورد نیاز میرسد كه باید هیچگونه درزی در اتاق وجود نداشته باشد . اگر در داخل اتاق كمد یا دریچه هایی وجود دارند آنها را درزگیری كنید تا رطوبت به آنها نفوذ نكند
ادامه مطالب را با خواندن مطالب ديگر فرا بگيريد.

---

شروع پرورش قارچ 1 ( مرحله کاشت و اماده سازی )


برای شروع به کار شما نیاز به قفسه بندی دارید این قفسه بندی فقط برای قرار دادن کمپوست ها بر روی آن ساخته میشود و مشخصات آن بسته به محل شما با طول دلخواه ولی یکی از عرض های 80 / 120 / 160 میباشد
فرض کنید که این ققسه ها برای قرار دادن کارتن هایی با طول 60 عرض 40 و ارتفال 20 تا 25 سانتی متر است که در صورتی که عرض قفسه ما 80 سانتی متر باشد 2 عدد از این کارتن ها در آن قرار داده میشود و طول قفسه ها به طول سالن شما به هر میزانی میتواند ادامه داشته باشد .
منظور از کارتن که برای فهم بهتر مطرح شد کمپوت بلوکی قارچ دکمه ای یا همان کود و مواد اولیه قارچ است .
قفسه های ما برای بهره گیری هر چه بیشتر از فضا بهتر است بیشتر از یک طبقه باشد .
در ایران معمولا قفسه های کاشت قارچ در 4 یا 5 طبقه ساخته میشود
بین هر طبقه در قفسه بندی حدودا 60 تا 75 سانتی متر فاصله قرار داده میشود
در کنار هر قفسه نیاز به یک راهرو برای رفت و آمد و برداشت قارچ است که این راهرو از cm 60 تا 1 متر متغیر است

قفسه بندی از جنس آهن ساخته میشود که بار چند تنی کمپوست ها را که به روی قفسه بندی وارد میشود بتواند تحمل کند .
کف قفسه ها معمولا از توری های فلزی یا پلاستیکی استفاده میکنند که زمان قرار دادن کمپوست ها به صورت کامل زیر کمپوست را بگیرد

---

پرورش قارچ جلسه 2

اگر برای قفسه بندی آماده نیستید و مایلید که کاشت را شروع کنید میتوانید بر روی زمین کمپوست ها را بچینید ولی بازدهی شما از فضا کاهش پیدا میکنه که برای شروع راه مناسبیه البته پیشنهاد من برای شروع مبتدی ها 2 طبقه به صورتی که یک ردیف روی زمین چیده بشه و بقیه به روی قفسه ای که از زمین 70 cm فاصله داره روی این ردیفی قرار داده بشه که روی زمین چیده شده .
مثلا میتونید از میز یا چیزی شبیه اون استفاده کنید و هم زیر میز و هم روی اون کمپوست ها رو بچینید .
حالا شما یکدستگاه کولر و یک دستگاه رطوبت ساز بسته به محیط کاشتتون تهیه کنید .

کولر که به خودتون بستگی داره میتونید دستی استفاده کنید یا از کولر های 4000 یا 5000 یا .... فقط باید توجه کنید که محل قرار دادن کولر شما جلوی کمپوست هایی که چیده شده نباشه چراکه هر گونه باد مستقیم باعث میشه خاک و کلاهک قارچ خشک بشه و باعث زردی قارچ ها میشه
کانال های نایلونی هم هست که کافیه به سر کولر وصل کنید و سوراخ هایی روی اون تعبیه کنید که این باعث میشه باد مستقیم به قارچ برخورد نکنه و باد در فضا پخش میشه در ضمن هزینه زیادی نداره .

دستگاهی هم که برای ایجاد رطوبت استفاده میکنید میتونه مه ساز باشه چراکه بهترین وسیله برای محل های کوچیک همین مه سازه که قیمت اون از 50/000 تا 1000/000
دستگاههای صنعتی دیگه ای هم هستند که برای کارهای بزرگ خوبه و بیشتر از 100 متر فضا استفاده میشه .
چند متر شلنگ برای آبیاری به همراه آبپاش مخصوص قارچ که آب رو بشکل خوبی روی کمپوست بدون صدمه دیدن میسلیوم ها پخش میکنه .
دماسنج میله ای و دماسنج ماکزیمم مینیمم ( این دما سنج بیشترین دما و کمترین دمای سالن را از آخرین باری که شما به سالن سر زدید تا الان نشان میدهد . بدون برق یا باطری کار میکنه و یک کلید صفر کننده داره و اطلاعات گذشته رو پاک میکنه و از زمان صفر کردن تا مراجعه بعدی شما بیشترین دمای سالن و کمترین دما رو در خودش نگه میداره و شما متوجه میشید که نوسان سالن شما در چند ساعت قبل یا حتی چند روز قبل چقدر بوده

---

پرورش قارچ جلسه 3


کمپوست رو از هر شرکتی که مایل باشید میتونید تهیه کنید ولی توصیه من شرکتهای معتبری مثل آریا و ملارد که از هر نظر مطمئن تر خواهید بود
کمپوست ها رو از زمانی که تحویل میگیرید بهتره که در سالنتون بچینید
فضای سالن رو به دمای 25 درجه سانتیگراد از قبل برسونید که زمانی که کمپوستها در سالن قرار میگیره از همون لحظه فعالیتشون با دمای مناسب انجام بشه
دماسنج های میله ای رو که تهیه کردید رو باید تقریبا تا وسط مغز کمپوست وارد کنید که دمای مرکز اون رو به شما نشون بده
دمای کمپوست در بهترین حالت 27 درجه است ولی میتواند تا حداکثر 30 درجه هم بالا برود
از زمان ورود کمپوستها به سالن تا 12 روز تنها کاری که شما ملزم به انجام آن هستید فقط و فقط کنترل دمایی کمپوست است و هیپ نیازی به رطوبت یا آبیاری ندارید
کمپوستها در داخل بسته های نایلونی ارسال میشوند و فقط در صورت عدم وجود سوراخ بر روی بسته ها تنها چند سوراخ با وسیله ای شبیه خودکار نیاز اولیه کمپوست است
روش شناخت روی کمپوست های بلوکی : کمپوست بلوکی را از بذر های بیشتری که روی آن پاشیده میشود از پشت آن تشخیص میدهند
توجه داشته باشید که دمای سالن را در تابستان بوسیله کولر و در زمستان بوسیله بخاری به حد نرمال میرسانند پس در صورتی که دمای هوا سرد تر از حد متعادل بود در این دوره از این وسایل برای رساندن کمپوست ها به شرایط ایده آل استفاده کنید
نکته ای که باید به آن توجه شود این است که سرد شدن کمپوست تنها منجر به کندی رشد آن میشود ولی گرم شدن مرکز کمپوست به بیش از 30 درجه منجر به کشته شدن میسلیوم ها خواهد شد
میسلیوم چیست : میسلیوم ها در دوره رشد رویشی ( در 12 روز اول که به میسلیوم رانی نیز معروف است ) بر روی کاه و کلش ( مواد اصلی کمپوست ) رشد میکنند و شبیه پنبه و تارهای بسیار باریک هستند که در کنار هم چیزی شبیه به کپک ولی به رنگ سفید هستند میباشند

---

كشت قارچ جلسه 4

در روز دوازدهم نگاهی به بلوک های کمپوست می اندازیم ( قارچ دکمه ای )
بهترین حالت برای یک کمپوست تغییر رنگ از حالت سیاه و تیره به رنگ قهوه ای سوخته است . این رنگ معمولا به صورت درخشان روی کمپوست ظاهر میشود
اگر دمای سالن تولید در طی این زمان از دمای استاندارد ( 27 درجه ) کمتر بوده باشد معمولا رشد کمپوست و میسلیوم ها هم به همان میزان کم بوده , بنابراین روز دوازدم برای خاکدهی مناسب نیست و این زمان را باید به روز 14 یا 15 منتقل کرد .
البته با طولانی شدن زمان خاکدهی از میزان باردهی کمپوست کاسته خواهد شد ولی با توجه به این موضوع که رشد ناقص کمپوست در زمان خاکدهی نیز کاملا اشتباه است تا رشد کامل کپوست صبر خواهیم کرد .
قبل از خاکدهی ما نیاز به آماده سازی سالن و برخی وسایل برای این منظور خواهیم داشت
نخست باید نایلون های کمپوست ها را برش دهیم . این برش باید به صورتی انجام شود که از هر ضلع کمپوست بلوکی به میزان چند سانتی متر فاصله داشته باشیم و از نایلون کمپوست باقی بماند
- 120 - 160 کمپوست ها چیده شده اند میتوانید به روش زیر اقدام نمایید

در بالا کمپوست ها به صورت عرضی کنار هم چیده شده اند .
نایلون کمپوست های سبز را به کلی برش دهید ( نیازی به چند سانت فاصله دادن نیست ) طوری برش دهید که هیچ نایلونی بر روی کمپوست های سبز دیده نشود قارچ
کمپوست های قرمز را نیز فقط در سمت راست ( کمپوست راستی ) و سمت چپ ( کمپوست چپی ) آن چند سانتی متر از نایلون را باقی گذاشته و بقیه بخشهای آن را مانند کپوست های سبز برش دهیدقارچ
پس از آن بخشهایی که بین کمپوست ها خالی مانده را میتوان با باقی مانده های کیسه ها پر کرد که از ریزش خاک به پایین جلوگیری شود

---

كشت قارچ جلسه 5


پس از برش دادن کیسه های کمپوست زمان آماده ساخت خاک پوششی میرسد
خاکدهی کمپوست همانطور که قبلا توضیح داده شده به 2 صورت انجام میشود
1- خاکدهی خشک
2-خاکدهی مرطوب
روشهای بالا به نوبت توضیح داده خواهد شد ولی لوازمی نیز قبل از شروع به کار احتیاج خواهیم داشت
در سالن های بزرگ برای خاکدهی نیاز به یک پیمانه برای اندازه زدن خاکها است . چراکه در زمان خاکدهی یک سالن با 500 کمپوست نمیتوان در سالن براحتی میران خاک ریخته شده بر کمپوست ها را اندازه زد یا به عبارت دیگر امکان کم و زیاد شدن خاک بر روی کمپوست ها وجود دارد.
در ضمن اغلب سالن ها فضای زیادی برای آماده کردن خاک در سالن ندارند و بنابراین خاک ها را در راهروی خارج سالن یا در بیرون از محل پرورش قــــارچ آماده میکنند . پس برای راحتی در بیرون سالن خاکهای پیمانه شده را به داخل سالن منتقل میکنند .
این پیمانه میتوانند یک سطل فلزی باشد که با تقریب گیری میتوان به میزان پر بودن خاک سطل برای هر کمپوست پی برد.
معمولن خاک ها را ( که به صورت کیسه کیسه شده شبیه کیسه برنج همراه با دوخت در کارخانه ارسال شده ) در یک محل برش داده و به صورت تپه مانند در می آورند و بوسیله بیل آن را در داخل سطل می ریزند.
در داخل سالن پس از انتقال خاک ها آنها را به این صورت که هر سطل بر روی یک کمپوستریخته شود خالی کرده و این کار را برای کلیه کمپوست ها انجام میدهیم . در این مرحله نیازی به صاف کردن خاک ها نیست و بهتر است تا پایان مرحله اول اقدام به صاف کردن خاک ها نکنیم .( بر حسب تحربه این روش سرعت و بازدهی بیشتری دارد )
در آموزش جلسه بعد 2 نوع روش خاکدهی توضیح داده خواهد شد . و مزایا و معایب هر یک نیز در جلسات آتی شرح داده میشود

---

كشت قارچ جلسه 6


برای انجام خاک دهی خشک به توضیح زیر توجه نمایید
اصطلاح خاکدهی خشک به این معناست که ما خاک را بدون افزودن هیچ نوع قارچ کش و یا آب به روی کمپوست ها میریزیم
در این روش که در کنار مزایای آن دارای معایبی است خاک را پس از پیمانه زدن -- که در جلسه قبل توضیح داده شد -- به روی کمپوست ها میریزیم و در همان روز اقدام به آبدهی سبک مینماییم .
* آبدهی کمپوست ها پس از خاکدهی در جلسات بعد کاملا توضیح داده خواهد شد ولی معمولا زمان آبدهی کمی تجربی بوده و در برخی اوقات این زمان به روز دوم نیز به تاخیر می افتد
معایب و مزایای خاکدهی خشک
مزایا :
خاک در این روش بدلیل کم آب بودن سبک بوده و زمان حمل و صاف کردن بسیار راحت تر از خاک خیس بوده و انعطاف پذیر تر است
مدت زمانی که در روش خاکدهی تر در زمان خاکدهی صرف میشود در این روش صرفه جویی میگردد

معایب :
رشد دیرتر میسلیوم های قارچ به داخل خاک
عدم یکنواختی در زمان باردهی و عدم توازن در فلش های مختلف و باردهی بالای فلش اول
فشرده شدن خاک در زمان آبدهی و کم بودن فضای تنفس
بنابراین اکثر سالن های مجهز و بزرگ تولید قارچ از روش دوم استفاده میکنند که بوسیله آبخاک خیس شده و سپس بر روی کمپوستها ریخته میشود .
میزان آب مورد نیاز برای خیس نمودن خاکها باید بر اساس پیمانه ریخته شود و زیاد بودن آب مشکلاتی در رشد میسلیوم ها ایجاد خواهد کرد
سی دی های آموزشی که در آینده در وبلاگ قرار خواهد گرفت شامل ویدئو هایی است که بهترین میزان رطوبت خاک در زمان افزودن به کمپوست در آن نشان داده میشود .
در روش خاکدهی خشک اگر با میزان آبدهی در روزهای 5 یا 6 اقدام به از بین بردن تعدادی ازمیسلیوم ها ( کپک هایی که بعدا به قارچ تبدیل میشوند ) ننمایید احتمال باردهی بسیار زیاد در اولین برداشت وجود خواهد داشت که این اتفاق بسیار نا خوشایند بوده و منجر به خستگی نیروی کار و مشکلاتی در فروش قارج خواهد شد.