فاز اول، شروع پروار بندی گوسفند

[مهدی میرزائی]

نكته قابل توجهي كه لازم است در اين جا بدان پرداخته شود اين است كه در بعضي از نوشته ها بهبود توليدات دامي
در نتيجه مصرف علوفه هيدروپونيك گزارش شده است. اين بدان معني نيست كه در اثر تبديل دانه به حالت سبز
شده چنين بهبودي حاصل شده باشد بلكه به اين دليل است كه دام ها قبلا با جيره غذايي متوازن و كافي تغذيه نشده
و با كمبود مواجه بوده اند. درچنين وضعيتي با جبران كمبود هاي غذايي چه از طريق علوفه هيدرو پونيك و يا هر
خوراك ديگري بهبود توليد مورد انتظار مي باشد.
بازده از نظر هزينه درآمد
با توجه به موارد ذكر شده در خصوص توازن منفي در توليد علوفه هيدرو پونيك و نيز عدم مزيت آن در جيره هاي
غذايي دام ها، به نظر مي رسد صرف هزينه جهت تبديل دانه غلات به علف تازه در اين سيستم قابل توجيه نباشد. با اين حال جهت اطلاع دقيق تر از هزينه تمام شده محصول و هزينه مواد مغذي و انرژي غذايي حاصل از تبديل دانه
به علف تازه لازم است به تجربيات موجود اشاره شود.
درنيوزلند تعداد محدودي (The New Zealand Merino Company, بر اساس گزارش شركت مرينو( 2011
واحد توليد علوفه هيدروپونيك وجود دارد كه در اين واحد ها مقدار محصول توليدي (برحسب خشك) به ازاي
هر كيلو گرم بذر مصرف شده به مراتب كمتر از يك كيلو گرم بوده و با توازن منفي حدود 12 درصد ي همراه مي
باشند. در اين واحد ها، هزينه هر واحد انرژي قابل متابوليسم به دست آمده از علف جو نسبت به دانه جو 4 برابر و
1 برابر نسبت به دانه جوافزايش مي يابد. از دست دادن بخشي از / هزينه هر واحد پروتئين خام به دست آمده نيز 9
مواد غذايي ذخيره شده در دانه كشت شده، طي فرآيند سبزشدن از يك طرف و صرف هزينه در اين فرآيند از
طرف ديگر سبب مي شود تا قيمت تمام شده از هر واحد انرژي غذايي وپروتئين در علف سبز شده به مراتب بالاتر
از دانه اوليه باشد. در گزارش مزبور چنين آمده است كه با توجه به موارد ذكر شده و عدم مزيت مصرف اين
علوفه بر عملكرد دام ها به نظر نمي رسد اين فن آوري در نيوزلند قابل توسعه باشد.
هركيلو گرم علف ،(Tranel, بر اساس گزارش واحد ترويج و صنعت دام دانشگاه ايالتي آيووا در آمريكا ( 2013
0 دلارآمريكا برآورد شده است درحالي كه قيمت / توليدي (برحسب خشك) درسيستم هيدروپونيك 89
0 دلار مي باشد. در اين صورت قيمت هر كيلوگرم علوفه هيدروپونيك / هركيلوگرم دانه اوليه (برحسب خشك) 27
3 برابر دانه اوليه تمام مي شود. هم چنين قيمت علوفه هيدروپونيك نسبت به قيمت علوفه / (برحسب خشك) 33
3 برابر مي رسد. براين اساس چنين نتيجه گيري شده / 0 دلار بر حسب خشك) به 74 / مرغوب (هركيلو گرم 24
است كه با تبديل دانه غلات به حالت سبز شده درسيستم هيدروپونيك، هزينه تغذيه براي گاو شيري 3 تا 5 برابر
افزايش مي يابد.
قيمت تمام شده هر واحد انرژي قابل متابوليسم علوفه هيدروپونيك حاصل از كشت جو نسبت به دانه جو، در
استراليا، 4 برابر بوده و قيمت هر واحد پروتئين آن نيز نزديك به 2 برابر تمام شده است كه نشان دهنده افزايش
.(Sneath and McIntosh, هزينه تغذيه دام هاي مصرف كننده علوفه هيدروپونيك مي باشد ( 2003
10
بر اساس گزارش فضائلي و همكاران ( 2011 )، تبديل دانه جو به علف تازه در سيستم هيدروپونيك و مصرف آن
در جيره غذايي گوساله هاي پرواري (به ميزان 24 درصد كل جيره بر حسب ماده خشك) هزينه تغذيه را به ميزان
24 درصد افزايش داد در حالي كه عملكرد دام ها نيز بهبودي را نشان نداد.
آلودگي هاي قارچي و رشد كپك ها در سيستم
يكي از مشكلات توليد علوفه در سيستم هيدروپونيك، كپك زدگي محصول مي باشد. مصرف علوفه كپك زده
مي تواند سبب اختلال در بدن دام ها و سقط جنين و نيز آلودگي شير و گوشت توليدي گردد. بر اساس گزارش
1974 ) آلودگي قارچي علف هيدروپونيك سبب كاهش توليد و ايجاد اختلال در دام ها شده است. هم ) Mayers
به تلفات دام ها درنتيجه مصرف علوفه (Sneath and McIntosh, چنين در گزارش پژوهشگران استراليا ( 2003
اشاره شده است. استفاده از قارچ كش ها نيز به (Aspergillus clavatus هيدروپونيك (به دليل آلودگي با قارچ
نوبه خود سبب مشكلاتي خواهد شد چرا كه طي كوتاه مدت ( 7 تا 10 روز پس از مصرف) در توده علف سبز باقي
مي ماند وعوارض بعدي را در پي خواهد داشت.
نتيجه گيري :در مجموع چنين مي توان نتيجه گيري نمود كه صرف هزينه جهت تبديل دانه غلات به حالت سبزينه، كه از نظر
تغذيه دام با افت وكاهش ارزش غذايي مواجه مي باشد و احتمال آلودگي قارچي و ايجاد اختلال در دام ها و
آلودگي محصولات دامي را نيز به همراه دارد، يك فرآيند توليد واقعي نبوده بلكه سبب كاهش بهره وري از منابع
(دانه غلات) و بالابردن هزينه خواهد شد. نكته ديگر اين كه در اين خصوص تبليغات تجاري اينترنتي نسبتا زيادي
مبني بر سودمندي سيستم توليد علوفه هيدروپونيك وجود دارد كه غالبا مبناي علمي نداشته و اطلاعات نادرستي رامنتشر مي كنند كه گمراه كننده هستند. بنا بر اين سرمايه گذاري و صرف هزينه در اين مورد كه به اتلاف مواد مغذي و بالا رفتن هزينه تغذيه دام ها منتهي مي گردد قابل توجيه نخواهد بود.
منابع :
اصغري تبريزي م. 1386 . تعيين ارزش غذايي قصيل جو با روش هايدروپونيك و با روش هاي آزمايشگاهي. پايان نامه كارشناسي
ارشد. دانشگاه آزاد اسلامي واحد خوراسگان.
كوچكي، ع.، محصل ر.، نصيري، م. و صدر آبادي، ر. 1367 . مباني فيزيولوژيكي رشد و نمو گياهان زراعي. مشهد: انتشارات آستان
. قدس رضوي. 20
فضائلي، ح.، گل محمدي، ح.ع.، شعاعي، ع.ا. منتجبي، ن. و مشرف، ش . 1387 . بررسي عملكرد توليد علف سبز جو با روش آب
كشت در اتاق فلزي. مجموعه مقالانت سومين كنگره علوم دامي كشور. دانشگاه فردوسي مشهد.
فضائلي، ح. و گل محمدي، ح.ع. 1388 . ارزيابي عملكرد فنآوري آبكشت در توليد كمي و كيفي علوفه. فصلنامه پژوهش هاي علوم
.57- دامي. شماره 9، ص. 67
فضائلي، ح. 1388 . راهنماي مديريت خوراك و خوراك دادن در واحد هاي گاوداري، موسسه تحقيقات علوم دامي كشور.
11
Bartlett, S., Cotton, A.G., Henry, K.M. and Kon, S.K. (1938). The influence of various fodder
supplements on the production and the nutritive value of winter milk. Journal of Dairy Research.
9:273-309.
Baskin, C.C. and Baskin, J.M. (2001). Seeds: Ecology biogeography and evolution of dormancy and
germination. San Diego, Calif., USA: Academic Press.
Chavan, J. and Kadam, S.S. (1989). Nutritional improvement of cereals by sprouting. Critical Reviews in
Food Science and Nutrition. 28(5):401-437.
Dagnia, S., Petterson, D., Bell, R. and Flanagan, F. (1992). Germination alters the chemical composition
and protein quality of lupin seed. Journal of Science Food Agricalture. 60(4):419-423.
Dimirov, I., Iranorr, I. and Cenadior, P. (1989). Effect of supplements of hydroponics sprouted barley to
diets for fattening lambs. CAB Publication Abstract Data: Nutrient Abstract and Reviews, Series B.
60321, 1988, 58.
Dung, D.D., Goodwin, I.R. and Nolan, J.V. (2010a). Digestive characteristics, Ammonia nitrogen and
volatile fatty acids levels, in sheep fed oaten chaff supplemented with grimmett barley grain, freezedried
or fresh barley sprouts. Journal of Animal and Veterinary Advances. 9(19): 2493-2501.
Dung, D.D., Goodwin, I.R. and Nolan, J.V. (2010b). Nutrient Content and in sacco Digestibility of
Barley Grain and Sprouted Barley. Journal of Animal and Veterinary Advances. 9(19): 2485-2492.
Fazaeli, H., Golmohammadi, H.A., Shoayee, A.A., Montajebi, N. and Mosharraf, S.H. (2011).
Performance of Feedlot Calves Fed Hydroponics Fodder Barley. Journal of Agricultural Science
and Technology, 13:367-375.
Fazaeli, H., Golmohammadi, H.A., Tabatabayee, S.N. and Tabrizi, N.A. (2012). Productivity and
Nutritive Value of Barley Green Fodder Yield in Hydroponic System. World Applied Sciences
Journal. 16(4):531-539, 2012.
Flynn, V.C. and OKiely, P. (1986). Input/output data for the Acron germination unit.
Ghobadi, M., Shafiei-Abnavi, M., Jalali-Honarmand, S., Ghobad, M.E. and Mohammadi G.H., (2012).
Does KNO 3 and hydropriming improve wheat (Triticum aestivum L.) seeds germination and
seedlings growth. Annals of Biological Research. 3(7):3156-3160.
Grigorev, N.G., Fitsev, A.l. and Lesnitskaya, T.I. (1986). Nutritive value of hydroponic feed and its use
for feeding high-yielding cows. Selskokhozyaist vennaya Biologiya. 7:47-50.
Hillier, R.J. and Perry, T.W. (1969). Effect of hydroponically produced oat grass on ration digestibility
of cattle. Journal of Animal Science. 29:783-785.
Mansbridge, R.J. and Gooch, B.J. (1985). A nutritional assessment of hydroponically grown barley for
ruminants. Animal Production, 40: 69-570.
Marsico, G., Micera, E., Dimatteo, S., Minuti, F., Arcangelo Vicenti, A. and Zarrilli, A. (2009).
Evaluation of animal welfare and milk production of goat fed on diet containing hydroponically
germinating seeds. Italian Journal of Animal Science. 8(Suppl. 2): 625-627.
Møller, I.M., Jensen, P.E. and Hansson, A. (2007). Oxidative modifications to cellular components in
plants. Annals Review of Plant Biology. 58(1):459-481.
Mooney, J. 2005. Growing Cattle Feed Hydroponically. 2002 SCHOLARSHIP REPORT. Australian
Nuffield, Farming Scholars Associated
Morgan, J., Hunter, R.R. and O'Haire, R. (1992). Limiting factors in hydroponic barley grass production.
8th International congress on soilless culture, Hunter's Rest, South Africa.
NRC, (2001). Nutrient requirements of dairy cattle, seven revised. National Academy Press, Washington
DC.
Myers, J. (1974). Feeding Livestock from the Hydroponic Garden. M. Sc. Thesis, Arizona State
University.
Peer, D.J. and Leeson, S. (1985a). Feeding value of hydroponically sprouted barley for poultry and pigs.
Animal Feed Science and Technology. 13:183-190.
12
Peer, D.J. and Leeson, S. (1985b). Nutrient content of hydroponically sprouted barley. Animal Feed
Science and Technology. 13: 191-202.
Reddy, M.R. and Reddy, D.N. (1991). Supplementation of barley fodder to paddy straw based rations of
lactating cows. Indian Journal of Animal Nutrition. 8(4):274-279.
Simon, E.W. (1984). Early events in germination. Seed Physiology: Germination and Reserve
Mobilization. New South Wales, Australia, Academic Press Australia. 2:77-115.
Sneath, R. and McIntosh, F. (2003). Review of Hydroponic Fodder Production for Beef Cattle. North
Sydney; Australia: Meat and Livestock Australia Limited.
The New Zealand Merino Company, (2011). Hydroponic fodder production, an analysis of the practical
and commercial opportunity.
Thomas, J.W. and Reddy, B.S. (1962). Sprouted oats as a feed for dairy cows. Quarterly Bulletin of the
Michigan Agricultural Experiment Station. 44: 654-655.
Tranel, L. (2013). Hydroponic fodder systems for dairy cattle? Iowa State University, Extension and
Outreach, AS. Leaflet R2791.
Tudor, G., Darcy, T., Smith, P. and Shallcross, F. (2003). The intake and liveweight change of
droughtmaster steers fed hydroponically grown, young sprouted barley fodder (Autograss),
Department of Agriculture Western Australia