قرض الحسنه چیست و از کجا آمد؟

[کامیار کاظمی]

عبارت قرض الحسنه در قرآن وارد شده‌است و در مورد قرض‌دادن به خداوند است که قرآن آن را در مورد صدقه به‌کار برده‌است و منظور از آن قرضی است که چند برابر خود نزد خدا ثواب دارد."کیست که خدا را وام (یعنی قرض الحسنه) دهد تا خدا بر او به چندین برابر بیفزاید؟".سوره بقره آیه245

در قرآن، سیزده بار با واژه های گوناگون، سخن از قرض به میان آمده و به آن تأكید شده است. در هر جا كه كلمه «قرض» آمده به دنبال آن كلمه «حَسناً» نیز آمده است.از این رو در اسلام به وام بی بهره «قرض الحسنه» می گویند.

واژه «قرض» در ریشه لغوی به معنی بریدن است. از این رو اعراب به قیچی كه برّنده است، مقراض می گویند. استعمال این واژه در وام بدون بهره، از این رو كه انسان وقتی می تواند به چنین كار نیكی توفیق یابد كه دلبستگی به مال و ثروت را از خود ببرّد و قطع كند، وگرنه به چنین توفیقی نخواهد رسید. و معنی دیگر بریدن این است كه قرض دهنده قسمتی از اموالش را جدا كرده و به قرض گیرنده می دهد.

بنا بر این قرض دادن به قرض پول، منحصر نیست. بلكه شامل قرض كالاهای مختلف نیز می شود. مثلاً همسایه ای می خواهد عروسی كند و نیاز به فرش و ظرف دارد، شما به مدّت یك هفته یا یك ماه، مقداری ظرف و فرش به او قرض می دهید. این كار نیز قرض الحسنه است.

در تعریف دیگر عقدی است که به موجب آن بانک‌ها (به عنوان قرض‌دهنده) مبلغ معینی را طبق ضوابط مقرر در دستورالعمل ذیربط به اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی (به عنوان قرض گیرنده) به قرض واگذار می‌کنند.

در روایاتی که از امامان پاک علیهم السلام بر جای مانده، قرض دادن، کار بسیار مثبتی ارزیابی شده است؛ هر چند که از قرض گرفتن ـ حتی الامکان ـ منع شده است.

از آن جا که اسلام مخالف هرگونه گداپروری است با مرور روایاتی که درباره قرض و صدقه آمده است برتری قرض از صدقه کاملاً آشکار می شود.

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:

«شبی که به معراج رفتم بر در بهشت دیدم که نوشته شده بود: صدقه ده برابر و قرض، هیجده برابر پاداش دارد! به جبرئیل گفتم چرا قرض الحسنه برتر از صدقه است؟ گفت: چون قرض گیرنده همیشه به خاطر نیازش قرض می کند ولی سائل درخواست کمک می کند هر چند بی نیاز باشد.»

مفهوم قرض الحسنه در بانکداری اسلامی

قرض الحسنه اعطايي عقدي است كه به موجب آن بانك (بعنوان قرض دهنده) مبلغ معيني را طبق ضوابط مقرر به اشخاص حقيقي و يا حقوقي (به عنوان قرض گيرنده) به قرض واگذار مي نمايد. تعهد بازپرداخت قرض گيرنده، صرفاً معادل مبلغ دريافتي بعلاوه كارمزد آن خواهد بود. سهم قرض الحسنه اعطايي هر بانك، سقف تسهيلات اعطايي به متقاضيان و كارمزد آن سالانه توسط بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران مشخص مي گردد. حداكثر مجموع كل قرض الحسنه هاي اعطايي هر بانك معادل كل سپرده هاي پس انداز مي باشد.

مدت باز پرداخت قرض الحسنه هاي اعطايي براي رفع احتياجات اشخاص حقيقي در رابطه با هزينه هاي ازدواج، تهيه جهيزيه، درمان بيماري، تعمير مسكن، كمك هزينه تحصيلي و كمك براي ايجاد مسكن در روستاها حداكثر 3 سال مي باشد.

[3ObHaN]

دو نکته از این مقاله که باید در هنگام راه اندازی صندوق به اون توجه شه :


از آن جا که اسلام مخالف هرگونه گداپروری است با مرور روایاتی که درباره قرض و صدقه آمده است برتری قرض از صدقه کاملاً آشکار می شود.

بنا بر این قرض دادن به قرض پول، منحصر نیست. بلكه شامل قرض كالاهای مختلف نیز می شود.