لقمان حکيم گفت:
دو چيز را هيچگاه فراموش نکن: خدا را و مرگ را
و دو چيز را همواره فراموش کن: خوبي که در حق ديگران کرده‌اي و بدي که در حق تو کرده‌اند.
از جمله حكمت ها و پندهاي لقمان به فرزندش ناتان :
1- فرزندم ،از روزي كه متولد مي شوي ،پشت به دنيا و رو به آخرت داشته باش . خانه اي كه تو خود به سوي آن حركت مي كني بسيار نزديك تر است از خانه اي كه از آن دور مي شوي .
2- پا به پاي دانشمندان در مجالس بنشين و هرگز با آنها جدال نكن ، از دنيا آنقدر بهره بجوي كه محتاج كسي نباشي . تا آن حد به روزه داري مشغول باش كه شهواتت به كنترل تو در آيد .
3- دنيا دريايي عميق است ، پس فرزندم كشتي خود را از ايمان بنا ساز و بادبان آن را توكل بر خدا قرار بده و توشه راهت را تقواي الهي قرار بده كه بسياري در اين دريا غرق گشته اند .
4- فرزندم آن طور از خداوند ترس در دل داشته باش كه اگر در صحنه محشر با حسنه تمام و توشه اي پر حاضر شوي ، باز به خود مطمئن نباشي و آن قدر به خداوند اميد داشته باش كه اگر با گناه تمامي جن و انس در قيامت حاضر شدي ، بازهم اميد به بخشش پروردگارت داشته باش .
5- اگر در كودكي تربيت شدي ، نفع ان را در بزرگي خواهي ديد .
6- به دنيا وابسته نباش ، چرا كه آن پست ترين خلق شده خداست .
7- فرزندم سلاح تو در برابر دشمن ، مدارا كردن و اعلام رضايت اوست و هيچگاه نغمه جدايي را به گوش آن نرساني .
8- هيچ باري سنگين تر و سخت تر از همسايه بد نيست . هيچ تلخي و رنجي بدتر از فقر و تنگدستي نيست .
9- هزار دوست براي خود برگزين اما از يك دشمن بپرهيز . هزار دوست كم است و يك دشمن زياد .
10- فرزندم اگر نسبت به مرگ در دل ترديدي داري ، پس خواب را بر خود حرام گردان و اگر نسبت به برانگيخته شدن در قيامت ترديدي داري ، پس هوشمندي را از خود دور كن كه اگر تو درباره اين مسائل فكر كني ، اختيار از دست تو خارج مي شود ، زيرا كه خواب نوعي مرگ است و بيداري بعد از آن نشانه برانگيخته شدن ، آن قدر نزديك مشو كه باعث دوريت شود و آن قدر دور نشو كه خوار شمرده شوي .
11- نادان را هيچ وقت پيام رسان خود قرار مده .
12- هر گاه در ادامه راهي به شك و دودلي رسيدي ،لحظه اي تامل كن و با ديگران مشورت كن .
13- نماز را در وقت خويش بخوان زيرا كه آن ديني است بر گردن تو .
14- بيشتر سكوت كن ، كه سكوت از دروازه هاي حكمت است .
15- فرزندم ، مردم قبل از تو صاحب فرزندان زيادي شدند ، اما هيچ كدام از آنها برايشان باقي نماند . بدان كه تو تنها بنده اي اجير هستي كه در ازاي عمل شايسته ات مزد مي گيري ، پس كارت را به نحو كامل به پايان برسان تا مستحق اجري كامل شوي .
16- بدان كه فرداي قيامت ، در مورد چند چيز مواخذه خواهي شد . جوانيت ، كه در چه راهي به كار بستي ، عمرت كه چگونه آن را فنا ساختي . ثروتت كه از چه راهي به دست آوردي و در چه راهي صرف كردي .
17- اگر مورد ضرب و شتم حكيمي واقع شدي ، بهتر از آن است كه جاهلي تو را نوازش كند .
18- چهار حكمت را به خاطر بسپار فرزندم ، كشتي را محكم بساز كه دريايي عميق و طوفاني در پيش رو داري . باري اندك براي خود بردار ، چرا كه عقوبات سختي در پيش داري . توشه كافي همراه خود داشته باش ، چرا كه مسيرت طولاني است . در عمل خويش اخلاص كامل داشته باش چرا كه منتقدي دانا و بصير بر كارهاي تو ناظر است .
19- اي پسرك من ! به خدا شرك مياور كه به راستي شرك ستمي بزرگ است .
20- اگر عمل تو هموزن دانه خردلي باشد و در زير تخته سنگي يا در دل آسمان ها يا در اعماق زمين باشد ، خدا آن را مي آورد كه خدا بس دقيق و آگاه است .
21- در راه رفتن خود ميانه رو باش و صدايت را آهسته ساز كه بدترين آوازها بانگ خران است .
شخصي به لقمان رسيد و گفت : تو چقدر زشت رويي ! لقمان گفت : تو بر من عيب نمي گيري بر آن كس كه مرا آفريده است ، عيب جويي مي كني !.